"Κότινος" ευγνωμοσύνης στη μεγάλη Ελληνίδα!

Μας εγκατέλειψε η Ζακλίν ντε Ρομιγύ, σε μια στιγμή που την είχαμε ανάγκη όσο ποτέ. Που η καρδιά του Ελληνισμού χτυπάει όλο και πιο δυνατά, μα την ακούνε όλο και πιο λίγοι... Σας θυμίζω μια περικοπή από την επιστολή μου -που δε δημοσιεύτηκε ποτέ- στην "Καθημερινή" για το ντοκυμανταίρ του ΣΚΑΪ με τίτλο "1821, Η γέννηση ενός έθνους":

"Η δήθεν ανεπαίσθητη και ανώδυνη «έκπτωση» που επιχειρείται τώρα, με την αφαίρεση του όρου «κράτος», απλούστατα ανασταίνει πανηγυρικά τον Φαλμεράυερ και όλους τους ομοίους του, (...) αναδεικνύει σε παραχαράκτες της Ιστορίας όλους μας τους εκπαιδευτικούς, που διδάσκουμε ότι το «ομόγλωσσον» και η «εθνική συνείδηση» των Ελλήνων ανάγεται αιώνες πριν από το «Ελλήνων προμαχούντες Αθηναίοι» και το «ίτε, παίδες Ελλήνων» και, βέβαια, εξευτελίζει τις χιλιάδες σε όλο τον κόσμο θερμών φιλελλήνων –σαν τη Ζακλίν ντε Ρομιγύ– που αγωνιούν και αγωνίζονται πολύ πιο φιλότιμα από εμάς εδώ να περισώσουν την ιστορική αλήθεια και την αξιοπρέπειά μας, ιδίως τώρα που αναρίθμητοι μας θέλουν pigs! "

Τουλάχιστον, έφυγε πριν βγάλουμε στον αέρα τη σειρά και δει το οικοδόμημα που έχτιζε μια ζωή να το κατεδαφίζουμε με τα ίδια μας τα χέρια...

Ως ελάχιστο "κότινο" τιμής από τον ΑΜΦΙΑΡΑΟ, παραθέτω το κείμενο και το θέμα Έκθεσης που έδωσα στους μαθητές μου (της Γ' τάξης του Γυμνασίου Διονύσου "Φώτης Κόντογλου") τον περασμένο Ιούνιο:

*

  

Η μαγιά της Ευρώπης

ΜΑΙΡΗ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΙΔΟΥ

   Σε μια εποχή έντονων ανακατατάξεων η 96χρονη Ζακλίν ντε Ρομιγύ εξακολουθεί να είναι η πιο ζωηρή υπέρμαχος μιας υπόθεσης φαινομενικά χαμένης: της διατήρησης των ελληνικών γραμμάτων στα ευρωπαϊκά σχολεία. Η συγκυρία είναι δύσκολη. Πρώτον, τίθεται το ερώτημα πόσες πιθανότητες έχει η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας να επιζήσει στον καιρό της «ψηφιακής επανάστασης» και διάδοσης του Διαδικτύου. Και, σαν να μην έφτανε αυτό, εδώ και μισό αιώνα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες πλήττει τις κλασικές σπουδές μια ιδιαίτερα σοβαρή και επικίνδυνη κρίση. Εκδηλώθηκε αντίδραση στην ιδέα ότι τα αρχαία έργα ήταν ανέκαθεν ανώτερα. Υποστηρίχτηκε η άποψη ότι έχουμε «κατακλυστεί από τα ελληνικά!». Προκλήθηκαν έριδες, που θα μπορούσαν να συνοψιστούν στον τίτλο «Διαμάχη ανάμεσα στους Αρχαίους και στους Σύγχρονους». Σε αυτόν τον αγώνα η μεγάλη κυρία των ελληνικών γραμμάτων προχωρεί για άλλη μια φορά ένα βήμα μπροστά από την εποχή της. Προβλέπει ότι η κρίση θα είναι σύντομη. Και, προκειμένου να μην τρέφει κανείς καμία αμφιβολία ως προς αυτό, αφήνει μία ακόμη παρακαταθήκη στους επιγόνους της με το βιβλίο Μαθήματα Ελληνικών, το οποίο έγραψε το 2008 αμέσως μετά το Ρourquoi la Grece? (Γιατί η Ελλάδα;). Αυτή τη φορά απλώς χρειάστηκε τη συνεργασία της πρώην μαθήτριάς της, επίσης ελληνίστριας, Μονίκ Τρεντέ. «Μπορεί να χάνει την όρασή της η Ζακλίν ντε Ρομιγύ, αλλά δε χάνει το κουράγιο της για την υπεράσπιση του ελληνικού πολιτισμού», σχολίασε αναγνώστρια στο Ιnternet […]
   Πέρα από τη φαιδρή όψη των πραγμάτων, η συγγραφέας μάς θυμίζει ότι η εν λόγω διαμάχη δεν είχε τη δύναμη να ανακόψει τη διάδοση των ελληνικών, τα οποία συνέχισαν να διδάσκονται όλο και πιο έντονα όχι μόνο στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες αλλά και στο Νέο Κόσμο, ενώ ακόμη πολλά έργα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας αντλούν την έμπνευσή τους από την Ελλάδα. Η Ελλάδα, ο μύθοι της, οι ήρωές της εξακολουθούν να είναι «στη μόδα»... Και αυτό δεν είναι διόλου παράξενο. Με βάση τη σύντομη ιστορική αναδρομή της Ρομιγύ σε αυτό το βιβλίο, στο σημείο που μπορεί να νομίσει κανείς ότι όλα τελειώνουν για την ελληνική γλώσσα, εκεί ακριβώς όλα αρχίζουν: «Συνέβη αυτό, όταν το Βυζάντιο, η μόνη ελπίδα που είχε απομείνει για να διατηρηθεί ζωντανή η ελληνική γλώσσα, έπεσε στα χέρια των Τούρκων. Αντί να πεθάνει η ελληνική γλώσσα μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους, ήταν ακριβώς τότε που πολλοί Έλληνες της Κωνσταντινούπολης μετανάστευσαν στην Ευρώπη, εκδηλώθηκαν κάποιες προσπάθειες αναβίωσης των ελληνικών στη Φλωρεντία, άρχισε ο Έρασμος στο Ρότερνταμ να προτρέπει ολόκληρη την Ευρώπη να μάθει ελληνικά, ήρθε και η ανακάλυψη της τυπογραφίας το 1440 και συνέβαλε καθοριστικά όχι μόνο στη διάδοση των γραμμάτων και στην κυκλοφορία των γλωσσών αλλά και στην εξάπλωση της διδασκαλίας των ελληνικών (...). Και, αν νιώθουμε ότι μπαίνουμε σε ένα νέο Μεσαίωνα, αν οι μελετητές των αρχαίων γλωσσών, που αρχίζουν να σπανίζουν πλέον στα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, θυμίζουν αναπόφευκτα τους αντιγραφείς του 13ου αιώνα, που με το ζήλο τους κρατούσαν άσβεστη τη φλόγα στα κελιά των μοναστηριών, μπορούμε τουλάχιστον να ελπίζουμε, καθώς όλα οδεύουν πιο γρήγορα σήμερα από ό,τι στο παρελθόν, ότι η κρίση θα είναι σύντομη και θα παρέλθει γρήγορα» […]
   Παρ’ όλο που η ελληνική θεωρείται σήμερα νεκρή γλώσσα, μια πλειάδα λέξεων που κατασκευάζονται στη Δύση, για να προσδιορίσουν νέες πραγματικότητες, είναι ελληνικές -το τηλέφωνο, ο φιλοτελισμός, η ψυχανάλυση. Ακόμη και το όνομα Ευρώπη είναι ελληνικό. «Είτε μιλάμε για γλώσσα είτε για λογοτεχνία ή για τέχνη, η ελληνική κληρονομιά δεν είναι απλώς μια κληρονομιά κοινή σε όλους τους λαούς της Ευρώπης», καταλήγει η Ρομιγύ. «Είναι ο αρχικός πυρήνας, η “μαγιά” θα λέγαμε της Ευρώπης» […]
   «Είναι σίγουρο ότι οι Έλληνες και βίαιοι ήταν και πολέμους, ακόμα και εμφύλιους, έκαναν. Αυτά είναι τα γεγονότα. Αλλά υπάρχουν και τα κείμενα. Κι αυτά εκφράζουν ομόθυμα την άποψη ότι είναι φοβερό να ζει κανείς μέσα στη βία, ότι πρέπει να την ελαττώσουν και να τη σταματήσουν. Όλα τα αρχαία ελληνικά κείμενα που μας έχουν παραδοθεί καταδικάζουν τον πόλεμο με τέτοια δύναμη, που παραμένουν μέχρι σήμερα πρότυπα», είπε η αδιαφιλονίκητη μεγάλη κυρία των ελληνικών σπουδών σε παλαιότερη συνέντευξή της στο περιοδικό «Le Ρoint». Για αυτόν τον λόγο, έμαθε ελληνικά ο Λουκιανός από τα Σαμόσατα της Συρίας τον 2ο αιώνα μ. Χ. και έγινε τόσο διάσημος συγγραφέας, που ενέπνευσε τον Έρασμο στο Ρότερνταμ, τον 15ο αιώνα, ο οποίος βοηθάει τώρα με τη σειρά του τους νεαρούς απογόνους των Γαλατών χιλιόμετρα μακριά από την πατρίδα του να ανακαλύψουν την ελληνική γλώσσα. Κατά τη Ζακλίν ντε Ρομιγύ, η κρίση της εποχής μας αφορά στην πραγματικότητα την οργάνωση της εκπαίδευσης, διότι, κατά γενική ομολογία, τα ελληνικά απολαμβάνουν την εύνοια των περισσοτέρων μας.

ΤΟ ΒΗΜΑ της Κυριακής, 24-1-2010

*

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:

Αν από πολλούς η Ελληνική θεωρείται σήμερα μια «αδύνατη» ή ακόμη και «νεκρή» γλώσσα, τότε για ποιους λόγους νομίζετε ότι τη μαθαίνουν προαιρετικά χιλιάδες συνομήλικοί σας σε όλο τον κόσμο; Σε εσάς ως Ελληνόπουλα τι σκέψεις αλλά και τι «ευθύνες» γεννάει η τάση αυτή για το μέλλον της γλώσσας μας; 

*

Δείτε ΕΔΩ άπόσπασμα συνέντευξής της και βρείτε στο Youtube και τα υπόλοιπα