29 Δεκεμβρίου 2014

Επιλέγω 5 βιβλία του 2014 για το ΦΡΕΑΡ

 
1. Ακαδημία Αθηνών, Χρηστικό Λεξικό της Νεοελληνικής Γλώσσας.
Παρά τις όποιες απορίες που μου γεννά η αδυναμία μου να προσδιορίσω ορισμένα σταθερά κριτήρια σε επιλογές του επιμελητή –και ιδίως καινοτόμες– και τις οποίες εν μέρει διατυπώνω στο 10ο τεύχος μας που θα κυκλοφορήσει σε λίγες μέρες, εκτιμώ ότι ένα Λεξικό αποτελεί πάντοτε μεγάλη κατάκτηση, όχι μόνο για τη Γλώσσα μα γενικότερα για τον Πολιτισμό. Και, ασφαλώς, το Χρηστικό Λεξικό βάζει ανεξίτηλη σφραγίδα στο επιστημονικό και πνευματικό μας γίγνεσθαι και αξίζει να συμπληρώσει την αντίστοιχη θέση της βιβλιοθήκης μας. Σαν ακρογωνιαίο λίθο, λοιπόν, για οτιδήποτε άλλο εκδόθηκε τη χρονιά που φεύγει, το τοποθετώ πρώτο στις επιλογές μου.
 
2. Νικήτας Δ. Αλιπράντης, Κρίσιμες κληροδοτήσεις του 20ού αιώνα στις κοινωνίες του σήμερα, εκδ. Παπαζήση.
Εμβρίθεια, που εδράζεται σε πλούσια διεθνή και ελληνική βιβλιογραφία, και ευθυκρισία, απόρροια της μακρόχρονης εμπειρίας του καθηγητή Εργασιακού Δικαίου στα Πανεπιστήμια Στρασβούργου και Δημοκρίτειο αλλά και αντιπροέδρου της Επιτροπής Κοινωνικών Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης και αντεπιστέλλοντος μέλους της Ακαδημίας Αθηνών, χαρακτηρίζουν το πόνημα. Ο τόμος εξετάζει εποπτικά τα πολυάριθμα κοινωνικά προβλήματα του πλανήτη: τα εργασιακά δικαιώματα, το μεταναστευτικό, τη μάστιγα των αυτοκτονιών, τα περιβαλλοντικά, τη στρέβλωση του κομματικού συνδικαλισμού κ.ά. Η προσέγγιση γίνεται κυρίως από κοινωνιολογική και φιλοσοφική σκοπιά, χωρίς όμως να καταφεύγει στον επιστημονισμό που ίσως φανταστεί κανείς λόγω των ακαδημαϊκών περγαμηνών του συγγραφέα.
 
3. Κώστας Λυμπουρής, Των ημετέρων άλλων, εκδ. Παράκεντρο, Κύπρος.
Η συλλογή διηγημάτων του εκλεκτού φιλολόγου και πρώην μορφωτικού ακολούθου της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Αθήνα αναδεικνύει με ιδιαίτερα γλαφυρό και τολμηρό λόγο κατα-στάσεις έναντι των «ξένων» γενικά και όχι μόνο των μεταναστών. Το μήνυμα που διατρέχει σαν κοινός παρονομαστής όλες τις ιστορίες το συμπυκνώνει ο ευρηματικός τίτλος: Οι «άλλοι» είναι ταυτόχρονα και «ημέτεροι», αφού ζουν και παίζουν ρόλους ανάμεσά μας. Η Βιετναμέζα υπηρέτρια, για παράδειγμα, αποδεικνύεται πιο «οικείο πρόσωπο» για την παρατημένη γιαγιά από ό,τι τα πολυάσχολα “in” παιδιά και εγγόνια της… Αν είμαστε δεκτικοί στα δίκαια σοκ, ας εντρυφήσουμε…
 
4. Γιάννης Κιουρτσάκης, Ο νεοελληνικός διχασμός και το μυστήριο της τέχνης. Ξαναβλέποντας δύο ταινίες του Λάκη Παπαστάθη, εκδ. Πατάκη.
Την έκδοση –η οποία περιέχει και τα dvd των δύο ταινιών– γνωρίσαμε και μέσω της παρουσίασής της, που συνδιοργάνωσε το ΦΡΕΑΡ με τον εκδοτικό οίκο. Ο συγγραφέας επιχειρεί μια αποτίμηση στις ταινίες «Τον καιρό των Ελλήνων» (1981) και «Θεόφιλος» (1987). Όχι, όμως, με την οπτική του κριτικού κινηματογράφου, αλλά του στοχαστή, που αναζητεί για τον ίδιο τον εαυτό του την εθνική, πολιτισμική ταυτότητα ή έστω ψάχνει τα όρια των αναγκαίων αναθεωρήσεών της. Μέσα από τη ματιά του στις δύο ταινίες αναψηλαφούμε κι εμείς τις πληγές ή τις εκτροπές που κατέλιπε ο Διχασμός μεταξύ αστικής και λαϊκής κουλτούρας σε επίπεδο τόσο κοινωνίας όσο και τέχνης.
 
5. David Hillstrom, Η ιστορία του λαού μας, μτφρ. Άρης Γαβριηλίδης, εκδ. Γαβριηλίδης.
Ένα ανώτατο τραπεζικό στέλεχος από τις ΗΠΑ φιλέλληνας και Έλληνας υπήκοος δεν είναι κάτι σπάνιο ή περίεργο. Γίνεται ολίγον μυστηριώδες και γοητευτικό ωστόσο, όταν ο παράγων της Αγοράς καταπιάνεται με τις μύχιες αγάπες του, τη Φιλοσοφία και την Ποίηση! Ο David Watson, με θητεία σε κορυφαίες θέσεις τραπεζών στη χώρα μας, μετά τη συνταξιοδότησή του έχει εκδώσει ποιητικές συλλογές και φιλοσοφικά δοκίμια με το ψευδώνυμο David Hillstrom. Το 2ο ποιητικό έργο του, αφιερωμένο στον Λόρκα, εκδόθηκε το 2014 στα ελληνικά, σε μετάφραση του συγγραφέα Άρη Γαβριηλίδη, και αποτελεί μια πρωτότυπη δραματική εξιστόρηση της πορείας του Λαού προς την εξέγερση, διαρθρωμένη σε 4 σκηνές που περιέχουν ποιήματα με χαλαρή σύνδεση μεταξύ τους.
 
 
** Στη φωτογραφία μου, η σκιά από τον ανδριάντα του Ρήγα στα Προπύλαια του Αθήνησι Πανεπιστημίου

28 Δεκεμβρίου 2014

Ευχές και προσευχές!


 
Για τις Άγιες Ημέρες του Δωδεκαήμερου
και για τον Νέο Χρόνο, εγκάρδιες ευχές
και σιωπηλές προσευχές για όλους μας!
 
ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΚΑΠΟΙΑ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ "ΚΑΛΑΝΤΑ"
 

20 Σεπτεμβρίου 2014

Τιμή από την παραλαβή του Βραβείου Δοκιμίου!


Ιδιαίτερη τιμή για το συγγραφικό μου έργο η απονομή του Βραβείου Δοκιμίου πολιτικού & κοινωνικού στοχασμού "Παναγιώτη Φωτέα", το οποίο παρέλαβα χθες 19-9-14 σε ειδική τελετή στην Καλαμάτα.
Στην αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου και με την παρουσία της αντιπεριφερειάρχη Μεσσηνίας κ. Ελένης Αλειφέρη, του δημάρχου Μεσσήνης κ. Στάθη Αναστασόπουλου, δημοτικών συμβούλων και πολλών άλλων ο δήμαρχος Καλαμάτας κ. Παναγιώτης Νίκας ως μέλος της κριτικής επιτροπής, αφού ανέγνωσε το σκεπτικό της ομόφωνης απόφασης, μου ενεχείρισε το αναμνηστικό δίπλωμα και το χρηματικό έπαθλο ύψους 3000 ευρώ για το τελευταίο βιβλίο μου (το 15ο κατά σειρά) "ΣΕ Δ΄ ΠΡΟΣΩΠΟ".
Με το βραβείο αυτό έχουν τιμηθεί σημαντικοί δοκιμιογράφοι, όπως οι Στέλιος Ράμφος, Χρήστος Γιανναράς, Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, Βάλτερ Πούχνερ, Μάριος Μπέγζος, Μαριάνος Δ. Καράσης, Κώστας Χατζηαντωνίου κ.ά.

*
με την ομιλία μου
 

31 Αυγούστου 2014

Η Μουσική μας Παράδοση

Γυναίκα και Ψαλτική
Της ΝΕΚΤΑΡΙΑΣ ΚΑΡΑΝΤΖΗ

Με τη φωνή της Νεκταρίας
Η Νεκταρία Καραντζή σε εκδήλωση στη Μάρπησσα Πάρου.
Φωτογραφία Γιάννη Β. Κωβαίου
     *
Η ψαλτική τέχνη έχει συνδεθεί με την ανδρική φωνή. Ωστόσο οι γυναίκες ψάλτριες υπήρξαν ανέκαθεν μία πραγματικότητα, ανεξαρτήτως των δογματισμών. Στην Ιστορία, τα παραδείγματα της ψάλτριας κόρης του Ιωάννη του Κλαδά και της Κουβουκλησίνας Δομεστηκίνας είναι ασφαλώς ενδεικτικά και δεν επιβεβαιώνουν παρά τον κανόνα ότι, όταν οι ιστορικές και οι κοινωνικές συνθήκες είχαν θέσει το ρόλο της γυναίκας σε δεύτερη μοίρα, τότε, αν μη τι άλλο, θα ήταν παράδοξο αν αναζητούσαμε -και πολύ περισσότερο αν βρίσκαμε- περιπτώσεις γυναικών ψαλτριών κατά το παρελθόν. Ο λόγος του Αποστόλου Παύλου που απαγορεύει "το λαλείν" στη γυναίκα, κατά τη Θεία Λειτουργία, ο οποίος επικυρώθηκε από την ΣΤ΄Οικουμενική Σύνοδο, και σήμερα τον επικαλούνται, ως επί το πλείστον, ως βασικό επιχείρημα, όσοι εναντιώνονται με την παρουσία των γυναικών στο ψαλτήρι, πρέπει να καταλάβουμε ότι ήταν απόλυτα συμβατός με την εποχή. Το σημαντικό όμως, αν και παραγνωρισμένο στο ευρύ κοινό, σε σχέση με τους Ιερούς Κανόνες, είναι η ευελιξία τους να προσαρμόζονται, να μεταβάλλονται και να αντικαθιστώνται από την Ανώτατη Εκκλησιαστική Αρχή, όταν παράλληλα οι ιστορικές και κοινωνικές συνθήκες διαφοροποιούνται ή επίσης να μην εφαρμόζονται κατ' Οικονομία, όταν ασφαλώς δεν θίγεται το δόγμα της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Όπως εύστοχα έλεγε ένας Καθηγητής στη Νομική: "Αν μία φορά είναι σοφό να υπακούς στους κανόνες, άλλο τόσο είναι σοφό να ξέρεις πότε να τους υπερβαίνεις". Αυτό απλώς προϋποθέτει ότι τους γνωρίζεις καλά.... Άλλωστε μαζί με την τήρηση των κανόνων συντρέχει και η ερμηνεία τους. Αυτή είναι που δίνει πνοή στο γράμμα του Νόμου, είτε αυτός είναι εκκλησιαστικός, είτε πολιτειακός. Άραγε τι αξία θα είχαν οι Νόμοι, οι Κανόνες και οι Εντολές, αν απλώς επιβάλλονταν ως άκαμπτα γράμματα; Το μέτρο της ερμηνείας τους υπήρξε πάντα πέραν του γράμματος, ακόμα και από τον ίδιο τον Χριστό, αλλά και μετέπειτα τους Εκκληστιαστικούς Πατέρες που ερμήνευσαν τους Ιερούς Κανόνες, ανά εποχές. 

Δυστυχώς, η σύγχρονη πραγματικότητα δείχνει ότι ο ζηλωτισμός και ο δογματισμός δεν έχουν εκλείψει. Πρόσφατα ιδρύσαμε ένα σωματείο με την ονομασία "Πανελλήνιος Σύνδεσμος Ψαλτριών". Η έμπνευση ήταν να γνωριστούμε όλες οι γυναίκες που αγαπάμε, ψάλλουμε και μαθαίνουμε τη βυζαντινή μουσική. Το παράδοξο ήταν το εξής: Εξ αρχής ανακοινώσαμε ότι ο σκοπός ίδρυσης αυτού του συλλόγου είναι καθαρά πολιτιστικός και δεν έχουμε κανένα στόχο να διεκδικήσουμε επισημοποίηση της θέσης μας στο ψαλτήρι ή την δυνατότητα επίσημου διορισμού μας. Ωστόσο τα μηνύματα από μερίδα ιεροψαλτών που λάβαμε ξεκινούσαν από το δεδομένο ότι συνενωθήκαμε προς κάποια "διεκδίκηση" ή ότι δημιουργήσαμε ένα σύλλογο φεμινιστικού τύπου... Σημειολογικά και μόνο, νομίζω ότι κάποιος μπορεί να βγάλει προφανή συμπεράσματα από αυτήν την αντίδραση. 

Η πραγματικότητα πάντως εδώ και πολλά χρόνια είναι άλλη. Προσωπικά ξεκίνησα να ψάλλω στο ψαλτήρι από τα 9 μου χρόνια, μετά από προτροπή ενός σύγχρονου Αγίου, που είχα την ευκαιρία να γνωρίζω από την παιδική μου ηλικία, του Οσίου Πορφυρίου του καυσοκαλυβήτου. Στη συνέχεια, περνώντας από διάφορους ναούς, είχα την ευκαιρία να γνωρίσω Ιερείς αλλά και Ιεράρχες, οι οποίοι με χαρά δέχονταν την παρουσία μου στο αναλόγιο. Το ίδιο και πολλούς ιεροψάλτες, με την ίδια γενναιοδωρία και καλή διάθεση. Με παρόμοιο τρόπο, γνωρίζω πολλές ακόμα ψάλτριες οι οποίες βρίσκονται έως σήμερα σε αναλόγια εκκλησιών, όχι απλώς ως βοηθητικά πρόσωπα, αλλά στον ρόλο του πρωτοψάλτη. Μία παράδοση έχει ήδη αρχίσει να δημιουργείται... Κατά τον ίδιο τρόπο που μία παράδοση και ένας ιερός κανόνας -αυτός της χειροθεσίας για τους ψάλτες και γενικώς για τον λεγόμενο κατώτερο κλήρο- έχει αρχίσει στην πράξη να φθίνει. 

Ωστόσο, για εμάς τουλάχιστον τις ενεργές σήμερα ψάλτριες, η αρχή μας συνοψίζεται στο εξής: Οπου μας δέχονται, εχει καλώς. Οπου δεν μας δέχονται, δεν υπαρχει πρόβλημα. Όσες εχουμε επαφη με το ψαλτηρι, χρόνια τώρα με αυτόν τον τροπο κινούμαστε. Με τον Πανελλήνιο Σύνδεσμο Ψαλτριών, στον οποίο δεχόμαστε ελεύθερα ασφαλώς τους άντρες -ενώ σημειωτέον το Δ.Σ. του αποτελείται και από άνδρες- σκοπός μας είναι μόνο η μεταξύ μας γνωριμία και ο από κοινού προβληματισμός μας, μέσω συνεδρίων, ημερίδων ή άλλων επιμορφωτικών και καλλιτεχνικών διοργανώσεων, για τα θέματα που μας απασχολούν αλλά και μας ενδιαφέρουν γύρω από την Τέχνη της Βυζαντινής Εκκλησιαστικής Μουσικής. 


Νεκταρία Καραντζή

(Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ΜΕΤΡΟΝΟΜΟΣ, τεύχος Απριλίου - Ιουνίου 2014)

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΟΛΟΚΛΗΡΟ ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΕΔΩ

ΚΑΙ ΑΚΟΥΣΤΕ ΤΗ ΝΕΚΤΑΡΙΑ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥ
 

11 Ιουλίου 2014

Κυπροσυλλαβίζοντας τους Άγιους Σαράντα χρόνους

Του Γιάννη Β. Κωβαίου
ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ "ΦΡΕΑΡ" τχ. 8
 
Χρόνια σκλαβκιές ατέλειωτες,
τον μπάτσον τζιαι τον κλώτσον τους,
εμείς τζαμαί: ελιές τζιαι τερατσιές
πάνω στον ρότσον τους
ΚΩΣΤΑΣ ΜΟΝΤΗΣ

[…] Το «ΦΡΕΑΡ» εν τη αδυναμία του να ανοίξει τον αυθεντικό «Φάκελο της Κύπρου», ανοίγει το στόμιό του προσδοκώντας να δροσίσει έστω –με λόγο κυπριώτικο ή της κοινής νεοελληνικής– όσες συνειδήσεις Κυπρίων, Ελλαδιτών ή άλλων επιμένουν να αισθάνονται τον καύσωνα της παρατεταμένης σκλαβιάς αλλά συνάμα και της ανατριχιαστικής απραξίας των μηχανισμών του Διεθνούς Δικαίου.

Ο Μόντης στους εμβληματικούς στίχους του επιμένει να αντιτάσσει την αειφορία της αδούλωτης ψυχής πάνω στις κακοτράχαλες πέτρες της διεθνούς (ή και εντόπιας;) αναλγησίας. Στο ίδιο «μήκος κύματος» ο Κώστας Π. Μιχαηλίδης (Σήματα) εκπέμπει παρήγορο μήνυμα: Αυτόν τον δρόμο τον έχουν κλείσει […] Οι ελιές όμως/ που ρίζωσαν μαζί με τον κύκλο του ήλιου/ ξέρουν να περιμένουν. Αλλά και η Κλαίρη Αγγελίδου (Σαλαμίνιες Αύρες) δεν πτοείται και παραγγέλλει: Τη Σαλαμίνα μην την κλαις/ θα γεννηθεί και πάλι./ ο Τεύκρος και ο Αίαντας/ στο θέατρο/ θε να γιορτάσουν νίκες/ κισσοστεφάνωτοι,/ χορεύοντας τον/ πυρρίχιο χορό/ και θ’ ακουστούν Παιάνες./ Τη Σαλαμίνα μην την κλαίς/ Τραγούδησε την ομορφιά της.

Άλλοι καταγγέλλουν το «ξεπούλημα»: Ο Μιχάλης Πασιαρδής (Είμαστε Έλληνες) αναφωνεί με παρρησία, κράμα θυμού και υπερηφάνειας: Δεν είν’ η πρώτη σας φορά που μας πουλήσατε/ το’ χετε ξανακάνει χρόνια πριν σ’ άλλους αιώνες,/ όταν μας ξεπουλούσατε στους Πέρσες [...] Είμαστε Έλληνες. Δεν καρτερούμε τίποτα/ απ’ την Αθήνα τίποτα. Και ο Κυριάκος Χαραλαμπίδης (Ύστερη Εποχή του Χαλκού) –με υποδόριο σαρκασμό– υπενθυμίζει από πόσο μακριά στους αιώνες η Κύπρος (η πάλαι ποτέ Αλάσια) απευθύνει αλλεπάλληλες αλλά μάταιες εκκλήσεις για την προστασία της από τα μύρια αρπακτικά: Θ’ ακούσατε θαρρώ και για το ρήγα/ Της Αλασίας που κυπροσυλλάβισε/ Στον «αδερφό» του Φαραώ: «Καϊρέττιν!/ Αντέχω τζι εν αντέχω τρεις μηνάες./ Σαρατζηνοί εσκουλλίσαν την αγίαν/ Νήσον της Τζύπρου τάνα τζι εσού νάκκον». Ο δε Κυριάκος Πλησής (Να μνημονεύονται), αφού παραθέτει ονόματα χωριών και μοναστηριών στα κατεχόμενα, καταλήγει: Να μνημονεύονται/ προς δόξαν και υπερηφάνειαν/ των ενδόξων και πεπολιτισμένων γειτόνων μας/ και των ευγενών τέκνων της Εσπερίας/ καθώς και των γενναίων τέκνων/ του αγάλματος της Ελευθερίας.[…]
 

* Ο πίνακας είναι του Γιώργου Π. Γεωργίου, από την έκθεση Η Κύπρος στους δρόμους της ελληνικής οικουμενικότητας * Η σκηνή από παράσταση για τη Μικρασία σχολείων της Βόρειας Αττικής

18 Ιουνίου 2014

Κυκλοφορεί το 7ο ΦΡΕΑΡ

ΦΡΕΑΡ
{ΣΤΟ ΒΑΘΟΣ ΤΩΝ ΠΕΡΙΣΤΑΣΕΩΝ}
ΤΕΥΧΟΣ 7 (ΜΑΪΟΣ-ΙΟΥΝΙΟΣ 2014), ΤΙΜΗ 8 €
Στο 7ο τεύχος του περιοδικού Φρέαρ θα βρείτε: Αποκλειστικές συνεντεύξεις του Πολωνού Άνταμ Ζαγκαγιέφσκι, ενός από τους σημαντικότερους σύγχρονους ποιητές και του Γάλλου στοχαστή Ζακ Ρανσιέρ, Κυριάκο Χαραλαμπίδη, χορικά από την Αντιγόνη του Σοφοκλή στη νέα μετάφραση του Μαρωνίτη, Τάσο Πορφύρη, Γιώργο Σκαμπαρδώνη, Αναστάση Βιστωνίτη, Διονύση Κ. Μαγκλιβέρα, Γιώργο Χ. Θεοχάρη, Άγγελο Καλογερόπουλο, Γιάννη Λειβαδά, Χεσούς Χιμένεθ Ντομίνγκεθ (ποίημα αδημοσίευτο στα ισπανικά), Λουί Αραγκόν, Γιώργο Χ. Στεργιόπουλο, Σιλβίνα Οκάμπο κ.ά. 
Δημοσιεύεται επίσης ολόκληρη η ενότητα ποιημάτων του Αλεξάντρ Μπλοκ «Ο μενεξές της νύχτας» σε μετάφραση Δημήτρη Β. Τριανταφυλλίδη. Για την «Πολιτική θεολογία στα όρια της νεωτερικότητας» γράφει ο Χουάν Χοσέ Σάντσεθ Μπερνάλ. Προσέξτε ακόμα το διήγημα της πρωτοεμφανιζόμενης Υβόννης Παπαμερκουρίου, θα έχει δρόμο μπροστά της.
Αυτά και πολλά άλλα χορταστικά (Σταύρος Ζουμπουλάκης, Γιώργος Κεντρωτής, Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλος, Θανάσης Θ. Νιάρχος, Βασίλης Παπαθεοδώρου, Νάσος Βαγενάς, Γιάννης Παπακώστας, Κώστας Ανδρουλιδάκης, Αλέξης Ζήρας κ.ά.) στο τεύχος 7 του περιοδικού Φρέαρ που κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία! Το τεύχος κοσμούν σχέδια του Δημήτρη Αναστασίου, για το έργο του οποίου γράφει ο Νίκος Αλ. Μηλιώνης.
 Αναλυτικά τα περιεχόμενα έχουν ως εξής:
 Άνταμ Ζαγκαγιέφσκι
«ΔΕΝ ΖΟΥΜΕ ΚΑΙΡΟΥΣ ΠΟΙΗΤΙΚΗΣ ΕΡΗΜΩΣΗΣ» - ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ
ΣΤΟΥΣ ΑΛΙ ΚΑΛΝΤΕΡΟΝ ΚΑΙ ΔΗΜΗΤΡΗ ΑΓΓΕΛΗ
(ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΟΥΡΣΟΥΛΑ ΦΩΣΚΟΛΟΥ)
 
Κυριάκος Χαραλαμπίδης
ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΜΙΛΑΜΕ ΣΗΜΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ;
 
Σοφοκλής
ΔΥΟ ΧΟΡΙΚΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΤΙΓΟΝΗ
(ΕΙΣΑΓΩΓΗ-ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Δ.Ν. ΜΑΡΩΝΙΤΗΣ)
 
Ζακ Ρανσιέρ
«ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΞΑΝΑΟΡΙΣΟΥΜΕ ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ»
ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΔΙΟΝΥΣΗ ΣΚΛΗΡΗ
 
Χουάν Χοσέ Σάντσεθ Μπερνάλ
ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΙΚΟΤΗΤΑΣ
(ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΟΥΡΣΟΥΛΑ ΦΩΣΚΟΛΟΥ)
 
Τάσος Πορφύρης
ΕΡΩΤΙΚΑ
 
Γιώργος Σκαμπαρδώνης
ΚΑΙΝΟΥΡΓΙΑ ΜΑΣΕΛΑ
 
Αναστάσης Βιστωνίτης
Ο ΚΑΦΕΣ ΤΩΝ ΑΝΑΜΝΗΣΕΩΝ
 
Αλεξάντρ Μπλόκ
Ο ΜΕΝΕΞΕΣ ΤΗΣ ΝΥΧΤΑΣ – ΟΝΕΙΡΟ
(ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ Β. ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΔΗΣ)
 
Διονύσης Κ. Μαγκλιβέρας
ΤΟ ΔΟΚΙΜΙΟ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΗΣ ΣΚΕΨΗΣ
 
Γιώργος Χ. Θεοχάρης
ΕΓΚΙΒΩΤΙΣΜΕΝΟ ΘΑΛΠΟΣ
 
Άγγελος Καλογερόπουλος
ΔΥΟ ΠΟΙΗΜΑΤΑ
 
Γιάννης Λειβαδάς
ΤΡΙΑ ΕΚΤΟΣ ΑΒΑΚΑ
 
Υβόννη Παπαμερκουρίου
Η ΚΟΥΚΛΑ
 
Χεσούς Χιμένεθ Ντομίνγκεθ
ΚΑΤΑΙΓΙΔΕΣ (ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΟΥΡΣΟΥΛΑ ΦΩΣΚΟΛΟΥ)
 
Λουί Αραγκόν
ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ (ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΕΛΕΝΗ ΚΟΛΛΙΑ)
 
Γιώργος Χ. Στεργιόπουλος
ΔΥΟ ΠΕΖΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ
 
Σιλβίνα Οκάμπο
ΤΟ ΣΧΟΙΝΙ (ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Ε.Β. ΙΝΤΖΕΣ)
 
{ΑΒΥΘΟΜΕΤΡΗΤΟΙ ΚΑΙΡΟΙ}
Μαριάνος Δ. Καράσης: Η ΝΕΑ ΑΤΛΑΝΤΙΣ ΤΟΥ ΦΡ. ΒΑΚΩΝΑ, Β΄, Σταύρος Ζουμπουλάκης: ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ ΣΕ ΜΙΑ ΜΕΡΑ, Γιάννης Β. Κωβαίος: ΕΚΟΥΣΙΑ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΗ ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΑ, Χρίστος Δάλκος: ΚΑΤΑ ΣΩΣΣΥΡ, ΙΙ, Γιώργος Κεντρωτής: ΜΙΚΡΑ ΣΟΛΩΜΙΚΑ, ΙΙ, Ν.Δ. Τριανταφυλλόπουλος: ΔΡΟΣΟΣ ΕΝ ΚΑΜΙΝῼ, Θανάσης Θ. Νιάρχος: ΣΕΛΙΔΕΣ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ, Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης: ΛΑΪΚΗ ΕΛΙΤ Ή ΛΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ ΥΠΗΡΞΕ ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ, Βασίλης Παπαθεοδώρου: ΚΡΙΣΗ... ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ ΜΑΣ; Κώστας Μελάς: Η ΕΙΚΟΝΙΚΗ ΕΓΓΥΤΗΤΑ, Κώστας Βραχνός: ΥΠΕΡ ΑΠΟΛΛΟΔΩΡΟΥ Ή ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΔΑΚΡΥΕΙΝ, Γιώργος Μητρούλιας: ΑΥΘΑΙΡΕΤΕΣ ΜΙΚΡΕΣ (ΑΣΤΙΚΕΣ) ΠΑΡΑΒΑΣΕΙΣ, Κωνσταντίνος Λερούνης: ΠΟΣΕΣ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΕΙΣ; ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ, ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΜΠΑΡΟΜΑΡΤΟΥΝΤΑ, Νατάσα Κεσμέτη: ΤΑ ΟΣΤΡΑΚΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΟΙΞΗΣ.
 
{ΕΠΙ ΥΔΑΤΩΝ ΠΟΛΛΩΝ}
Αχιλλέας Παπακώστας: Η ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΤΟΥ «ΠΑΡΕΜΠΙΠΤΟΝΤΩΣ, Ηλίας Κεφάλας: ΑΝΤΩΝΗΣ ΦΩΣΤΙΕΡΗΣ, ΤΟΠΙΑ ΤΟΥ ΤΙΠΟΤΑ, Νάσος Βαγενάς: ΒΑΣΙΛΗΣ ΤΣΙΑΜΠΟΥΣΗΣ, ΓΑΛΑΖΙΑ ΑΓΕΛΑΔΑ, Γιάννης Παπακώστας: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΑΥΔΙΚΟΣ, Η ΣΚΙΑ ΤΗΣ ΜΙΚΑΣ, Χρίστος Παπαγεωργίου: ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ, ΝΙΚΗΤΑΣ ΔΕΛΤΑ, Τάσος Καραγιάννης: ΝΙΚΟΣ ΚΑΛΑΠΟΘΑΚΟΣ, ΚΛΕΙΔΩΜΕΝΑ ΣΩΜΑΤΑ, ΚΛΕΙΣΤΟΙ ΧΡΟΝΟΙ, ΣΥΝΕΧΕΙΣ ΚΟΣΜΟΙ, Κώστας Ανδρουλιδάκης: ΣΤΑΥΡΟΣ ΖΟΥΜΠΟΥΛΑΚΗΣ (ΕΠΙΜ.), Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ, Νίκος Αλ. Μηλιώνης: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ, Η ΑΛΛΗΛΟΠΕΡΙΧΩΡΗΣΗ ΤΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ Ή Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΩΣ ΑΙΝΙΓΜΑ, Έλενα Σταγκουράκη: ΕΤΣΙ ΝΟΜΙΖΕΤΕ (ΕΙΝΑΙ ΟΜΩΣ ΕΤΣΙ;), Άγγελος Καλογερόπουλος: Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΑΙ ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ, Αχιλλέας Ντελλής: Ο ΛΟΓΟΚΕΝΤΡΙΣΜΟΣ ΣΤΙΣ ΤΑΙΝΙΕΣ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗ, Αλέξης Ζήρας: ΣΥΜΒΟΛΕΣ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΙΚΗΣ ΚΡΙΤΙΚΗΣ, 1, Άννα Αφεντουλίδου: 100 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΒΡΑΧΙΜΗ, Κλαίτη Σωτηριάδου: ΓΚΑΜΠΡΙΕΛ ΓΚΑΡΣΙΑ ΜΑΡΚΕΣ. ΜΙΑ ΓΝΩΡΙΜΙΑ – ΕΙΚΟΣΙ ΒΙΒΛΙΑ, Άλκης Ροδόπουλος: ΤΩΝΗΣ ΓΙΟΥΛΗΣ.

Ο Αμφιάραος και ο Ωρωπός στα ιταλικά Γράμματα


Φιλοξενούμε άρθρο του ΘΑΝΑΣΗ ΤΟΤΟΜΗ από τον Ωρωπό, που παρουσιάζει τη ζωηρή παρουσία της περιοχής αλλά και του αρχαιολογικού χώρου του Αμφιαράειου σε επιστημονικό και εκπαιδευτικό υλικό της Ιταλίας.
Να υπενθυμίσουμε ότι η αρχαιότερη ονομασία της ευρύτερης περιοχής ήταν Γραία (πιθανόν από το Ταναγραία), εξού και η ονομασία Graeci (Γραικοί) όλων των Ελλήνων μέσω αποικίας των Ωρωπίων στο νησί Πιθηκούσες της μετέπειτα Ιταλίας. Αργότερα μετονομάστηκε σε Ωρωπό από το όνομα του ποταμού Ασωπού, σύμφωνα με τη θεωρία μου που έχω δημοσιεύσει από το 1978 σε εργασία μου για το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και ακολούθως στη "Φωνή του Ωρωπού".

ΣΤΗ ΦΩΤΟ Η ΣΚΑΛΑ ΩΡΩΠΟΥ

30 Απριλίου 2014

ΤΟ ΒΡΑΒΕΙΟ "ΦΩΤΕΑ" ΣΤΟ "Δ΄ ΠΡΟΣΩΠΟ"!

Ένα μεγάλο "ευχαριστώ" στην Κριτική Επιτροπή του Βραβείου Παναγιώτη Φωτέα για την τιμή που έγινε στο τελευταίο βιβλίο μου "ΣΕ Δ΄ ΠΡΟΣΩΠΟ" και κατ' επέκταση σ' εμένα!
Ιδού η ανακοίνωση στην ιστοσελίδα του Δήμου Καλαμάτας, διοργανωτή του Διαγωνισμού:

Χθες, Τρίτη 29 Απριλίου 2014, συνεδρίασε στην Αθήνα η επιτροπή του βραβείου πολιτικο-κοινωνικού δοκιμίου εις μνήμην Παναγιώτη Φωτέα, σχετικά με την επιλογή του συγγραφέα ο οποίος θα βραβευθεί για έργο του, που έχει εκδοθεί από το Φεβρουάριο του 2013 έως τα τέλη Φεβρουαρίου 2014. Με ομόφωνη απόφαση της επιτροπής, το βραβείο Φωτέα έτους 2014 απονέμεται στο Γιάννη Β. Κωβαίο, για το έργο του «Σε Δ΄ πρόσωπο», μια συλλογή δοκιμίων από τις εκδόσεις «Ευθύνη».
ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΑΝΑΡΤΗΣΗ ΕΔΩ:
http://www.kalamata.gr/enimerosi/nea/3311-ston-gianni-kwvaio-to-vraveio-fwtea.html


Οι υποψηφιότητες για το βραβείο Φωτέα έτους 2014 ήταν οι εξής:
  1. «Σε Δ΄ πρόσωπο», του Γιάννη Κωβαίου
  2. «Για έναν φιλελεύθερο ανθρωπισμό», του Δ. Δαββέτα
  3. «Επίκαιρα εσωτερικού και εξωτερικού», του Δ. Άναλι
  4. «Μελετήματα – Στοχασμοί πάνω στην ωδή για τον συμπαίκτη», της Ε. Ζαχαροπούλου
  5. «Έλληνες πολιτικοί πρόσφυγες στην Ανατολική Ευρώπη», της Κ. Τσέκου
  6. «Ο εθνικισμός και η άνοδος της ακροδεξιάς», της Α. Φραγκουδάκη
  7. «Επικίνδυνοι πολίτες», της Ν. Πανουργιά
  8. «Η γερμανική ηγεμονία, ψευδαισθήσεις και πραγματικότητα», του Η. Θερμού
  9. «1821 Η αρχή που δεν ολοκληρώθηκε», της Α. Κακούρη
  10. «Η Δεύτερη Μεταπολίτευση στην Τουρκία Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν: Η άνοδος των μη προνομιούχων», του Χ. Τεάζη
  11. «Μικρά μαθήματα για την ελληνική οικονομία – Ιδιομορφίες Ο δρόμος προς το μνημόνιο – Η ύβρις και η νέμεσις», του Κ. Μελά
  12. «Ελλάδα αποικία χρέους Ευρωπαϊκή αυτοκρατορία και Γερμανική Πρωτοκαθεδρία», του Ν. Κοτζιά
  13. «Μετά τον Ερντογάν τι; Η ρεβάνς…», του Σ. Λυγερού
  14. «Οι μηχανές της ιστορίας», του Αναστάση Βιστωνίτη
  15. «Ξούθου και Μενάνδρου γωνία, Τέλος Εποχής», του Κ. Κρεμμύδα
  16. «Ένα βήμα δημοκρατίας», του Απ. Καραγιάννη
  17. «Η βία της ανεργίας», του Ν. Παναγιωτόπουλου
  18. «Υφαίνοντας τον ιστό της Πηνελόπης», του Α. Μακρυδημήτρη.
ΕΔΩ ΔΥΟ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΕΣΜΟ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ:
http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=22808&subid=2&pubid=63957031
ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΔΙΑΤΙΘΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ
www.manifestomag.gr, Ακαδημίας & Μαυροκορδάτου 2, Αθήνα
ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

29 Απριλίου 2014

Εκ του Όρους ανάνηψις...

Επιστροφή από το ετήσιο προσκύνημα στην Αθωνική Πολιτεία. Με σταγόνες από γρήγορον νουν, σώφρονα λογισμόν, καρδίαν νήφουσαν... Με σημεία ανανήψεως πνευματικής, ψυχικής και σωματικής έκδηλα... Ιδού κάποιες αιτίες:

Ο συνοδοιπόρος μου, αγαπητός φίλος και συγχωριανός Κωνσταντίνος Ροδόπουλος. 
Το Αιγαίο εκεί στα πόδια μας, από τη Σκήτη της Αγίας Άννης!
Η ακτινοβολία της αγιότητας.
Εδώ τα Τίμια Δώρα, προσφορά στη μονή Αγίου Παύλου της βασίλισσας Μάρως.
Η ακτινοβολία της ευλάβειας.
Εδώ εσπερινός στη Σκήτη του Προφήτη Ηλία.
Η δρόσος της πνευματικότητας
 Η ομορφιά του μοναδικού οικοσυστήματος.
Η απρόσμενη συνάντηση με τον γέροντα Αντώνιο Ρωμαίο στον αρσανά της Γρηγορίου, που εξελίχθηκε σε συν-ζήτηση 3,5 ωρών!
Η αναμενόμενη επί έναν χρόνο φιλοξενία στη Σκήτη του Προφήτη Ηλία από τον π. Φιλήμονα!
Και τόσα άλλα... 
 

 

19 Απριλίου 2014

Μία για τον Χριστό και μία...

... για τον Νοτιοκορεάτη συνάδελφό μου Kang Min-gyu, που μετά το τραγικό ναυάγιο απέδειξε πόση ευαισθησία φωλιάζει ακόμη στις καρδιές των Δασκάλων!
Το σημείωμα που άφησε: «Θα ξαναγίνω καθηγητής στην άλλη ζωή για τους μαθητές μου, οι σοροί των οποίων δεν έχουν ακόμα βρεθεί»...

>> Έβαλα δυο παπαρούνες πάνω στον καμβά, γιατί δεν το θεωρώ αυτοκτονία, αλλά ΑΥΤΟΘΥΣΙΑ στον βωμό ύψιστων αξιών! Μεγάλη Πέμπτη αυτό... Φέτος η Θυσία του Θεανθρώπου παίρνει βαθύτερο νόημα... ΦΙΛΕΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΙ, ΑΛΗΘΙΝΟ ΜΑΣ ΠΑΣΧΑ!
ΚΑΙ ΔΙΑΛΕΞΑ ΝΑ ΣΥΝΟΔΕΥΣΩ ΤΗΝ ΑΦΙΕΡΩΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΑΠΟΧΑΙΡΕΤΙΣΤΗΡΙΑ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ Gabriel García Márquez (1928-2014). ΕΦΥΓΕ ΠΡΟΧΘΕΣ ΠΑΝΕΤΟΙΜΟΣ:


17 Απριλίου 2014

Δομήνικος Θεοτοκόπουλος εποίει


ΤΑ ΓΟΝΑΤΑ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ
Καρφωμένα στ’ αγριόξυλο του σταυρού, σχηματίζουν
μι’ αμβλεία γωνία.
Είναι τα ίδια τα γόνατα
που προβάτιζαν, παίζοντας, γύρω απ’ το κόκκινο
φουστάνι της μάνας του, όταν
ήτανε βρέφος δέκα μηνών.
Που αργότερα, έφηβος, τ’ ακούμπαγε κάτω
στη γη πριονίζοντας το ξύλο ενός κέδρου.
Που λύθηκαν κ’ έπεσαν, ένας σωρός,
- μια νύχτα που η άνοιξη ήταν αβάσταχτη
και μύριζε η γης κι’ ο ουρανός λεμονάνθι –
στο όρος των Ελαιών.
Κι’ είναι ακόμη τα γόνατα
που κάθιζε, αμίλητος, δυό – δυό τα παιδιά
κι’ απλώνοντας δίπλα του, πάνω στη γη,
το απέραντο χέρι του, τα φίλευεν ένα
λουλουδάκι –
κομμένο
απ’ τον πλούτο του σύμπαντος.
ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ
*
Στο μνημειώδες έργο "Ιησούς ο αίρων τον Σταυρόν Αυτού" έχω ενθέσει λήψη μου από τις περυσινές ζωντανές αναπαραστάσεις του Θείου Δράματος στο χωριό μου, της Μάρπησσα της Πάρου.
Ταπεινή συμβολή στο Έτος El Greco.


 

14 Απριλίου 2014

Τα μηνύματα της Μ. Εβδομάδας

Από τον εκλεκτό συνάδελφο φιλόλογο, ιεροψάλτη και λόγιο ΛΟΥΚΑ ΚΑΣΙΑΡΑ έλαβα το μήνυμα αυτό και θεωρώ τιμή για το ιστολόγιο να το μοιραστώ μαζί σας:

Ο υμνογραφικός λόγος  -  ανατέμνοντας ακόμη και τη σύγχρονη ζοφερή πολιτική πραγματικότητα - γίνεται ερέθισμα πνευματικής αφύπνισης και εγρήγορσης!!!  Και είναι πλήρεις τέτοιων νοημάτων οι ύμνοι της Μ. Εβδομάδος. Κυρίως οι κανόνες. Μην τους αφήσουμε και φέτος να πάνε χαμένοι (δηλ. να περάσουν από τα αυτιά μας απλώς σαν μελωδίες, μονότονα "ψαλτικά", ακατάληπτα και ανερμήνευτα...) 
  


 (Εκ της Η΄ ωδής του Κανόνος της Μεγάλης Δευτέρας. Ποίημα του υμνογράφου Κοσμά, επισκόπου Μαϊουμά (685 - 740):
    Τάξεως ἔμπαλιν ὑμῖν, ἐθνικῆς ἔστω τὸ κράτος ὁμογενῶν· οὐ κλῆρος γὰρ ἐμός, τυραννὶς δὲ γνώμῃ αὐθαίρετος· ὁ οὖν πρόκριτος ἐν ὑμῖν εἶναι θέλων, τῶν ἄλλων ἔστω πάντων ἐσχατώτερος· καὶ Κύριον γινώσκοντές με ὑμνεῖτε, καὶ ὑπερυψοῦτε εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ:
Ο τρόπος με τον οποίο εσείς, οι μαθητές μου, θα εξουσιάζετε και θα κυβερνάτε τους συνανθρώπους σας, πρέπει να είναι αντίθετος με την τάξη και τη συνήθεια που επικρατεί στα διάφορα έθνη. Διότι η τυραννική εξουσία, με την οποία συνήθως κυβερνώνται τα έθνη, δε αποτελεί κλήρο και θέληση δική μου, αλλά των (εκάστοτε) κρατούντων. Όποιος λοιπόν από εσάς θέλει να είναι πρώτος και να διακρίνεται, οφείλει να γίνει τελευταίος όλων των άλλων, υπηρετώντας τους ταπεινά. Και όλοι αναγνωρίζοντας εμένα ως Κύριο να με υμνείτε και να με εξυψώνετε σε όλους τους αιώνες.
 


6 Απριλίου 2014

Το 6ο τεύχος του ΦΡΕΑΤΟΣ

Από την περασμένη Τρίτη κυκλοφορεί σε όλα τα καλά βιβλιοπωλεία, το νέο τεύχος του περιοδικού, με αποκλειστικές συνεντεύξεις Αλαίν Μπαντιού και Μαρκ Στραντ, διηγήματα, ποίηση, δοκίμια και τους καθιερωμένους ΑΒΥΘΟΜΕΤΡΗΤΟΥΣ ΚΑΙΡΟΥΣ.
*
Στη στήλη μου "Γλώσσα έθιμο εθίμων" πραγματεύομαι την "άρδευση" της εθνικής μας γλώσσας και τη στήριξη του οικείου σχολικού μαθήματος από λέξεις όλων των επιστημών και κλάδων του πολιτισμού.
Το τεύχος κοσμούν πίνακες του εξαίρετου ζωγράφου, Δημήτρη Αναστασίου.
*
ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΤΕΥΧΟΥΣ ΕΔΩ


25 Μαρτίου 2014

Του Ευαγγελισμού και του Ελληνισμού... ένα ρίγος

 
Με το χειρόγραφο του μπαρμπα-Γιάννη Μακρυγιάννη και τη γλυκιά Βέρα Νόνη* να παίζει αντίγραφο του εμβληματικού ταμπουρά, θα ήθελα σήμερα να στείλω εικαστικό και μελωδικό μήνυμα για τον Ευαγγελισμό και την Επέτειο της Εθνεγερσίας: ΦΙΛΕΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΙ, ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑ!
Στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο φυλάσσεται ο ταμπουράς που αποδίδεται στον Μακρυγιάννη. Ταμπουρά έπαιζαν πολλοί αγωνιστές του ’21. Ο Κατσαντώνης αλλά και ο Ρήγας και ο Κολοκοτρώνης αναφέρονται «να σέρνουν όπου πήγαιναν τον ταμπουρά και να ξεχνιούνται με ένα τραγούδι». Σύμφωνα με μαρτυρία από τα «Απομνημονεύματά» του, ο Μακρυγιάννης αυτοσχεδίασε με τον ταμπουρά του ένα τραγούδι, μετά από σχετική παράκληση των Γκούρα και Παπακώστα, το οποίο κατέληξε σε προφητικό μοιρολόγι...


ΑΚΟΥΣΤΕ ΤΟ ΑΠΟ ΕΚΠΟΜΠΗ ΤΗΣ ΕΡΤ (1980) ΣΕ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΤΟΥ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟΥ ΜΟΥ ΦΙΛΟΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΦΙΛΟΥ ΝΙΚΟΥ ΜΠΑΖΙΑΝΑ:





Το Παλαμήδι και γενικά το Ναύπλιο πρωταγωνίστησαν με ποικίλους τρόπους στον Αγώνα αλλά και στην Ιστορία της Πατρίδας μετά την Επανάσταση.
Στον μητροπολιτικό ναό του Aγίου Γεωργίου τελέστηκαν οι κηδείες σπουδαίων μορφών της Eλληνικής Eπανάστασης, όπως του Παλαιών Πατρών Γερμανού και του Δημητρίου Yψηλάντη, που ενταφιάστηκε μάλιστα στον νάρθηκα του ναού.
Eδώ τελέστηκε με κάθε μεγαλοπρέπεια και η κηδεία του δολοφονηθέντος Kυβερνήτη της Eλλάδος Iωάννη Kαποδίστρια. Tο ταριχευμένο λείψανο του Kυβερνήτη εναποτέθηκε στο διακονικό του ναού, για έξι περίπου μήνες, μέχρι τις 29 Mαρτίου του 1832.

* Η ανάρτηση με γονική συναίνεση. Η Βέρα ανήκει ως βοηθός στο δυναμικό της Μαρίζας Κωχ, αφού ο πατέρας της Γιάννης Νόνης από το 2002 συνεργάζεται με το Βιωματικό Μουσικό Εργαστήρι της Κωχ, ενώ είναι διευθυντής της χορωδίας της «Πολιτιστικής Αργολικής Πρότασης» και της Δημοτικής Φιλαρμονικής Νέας Κίου.
 

22 Μαρτίου 2014

Πότε μια επέτειος έχει νόημα

Ένα εμβριθέστατο δοκίμιο του ΚΩΣΤΑ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ για τις εθνικές επετείους περιλαμβάνει η πλούσια ύλη του περιοδικού ΦΡΕΑΡ (τχ. 6), που κυκλοφορεί την ερχόμενη εβδομάδα.
Σε προδημοσίευση, ο ΑΜΦΙΑΡΑΟΣ παρουσιάζει εδώ ένα απόσπασμα:
 
Πότε μια επέτειος έχει νόημα
Η μάχη εναντίον του χρόνου (δηλαδή: η μάχη εναντίον της φθοράς), είναι μια έμφυτη ορμή σε κάθε άνθρωπο, φυσική ροπή κάθε κοινότητας. Από τη μάχη αυτή εκβλάστησε το έθος και το ήθος των επετείων, ως μέθοδος για να προτάσσεται ένα ξεχωριστό μέρος του υλικού της ζωής (ατομικής ή συλλογικής), ως μια ιδανική αφορμή για να αναδύεται από τη γαλήνια θάλασσα της λήθης ένα ισχυρό κύμα μνήμης. Ένα κύμα συγκίνησης που δροσίζει την ανυδρία της καθημερινότητας. Εκ φύσεως λοιπόν οι άνθρωποι αναζητούν την επέτειο, οργανώνουν μνημόσυνα. Ζητάνε φίλους και συγγενείς για να θυμούνται το μακρύ δρόμο που βαδίσανε μαζί πριν γίνουν και αυτοί αργά ή γρήγορα παρελθόν, με έσχατη προσδοκία ένα αναμμένο κερί μνημοσύνης και γι’ αυτούς από τους επιγενομένους.
Η προσδοκία αυτή δεν είναι χωρίς κινδύνους. Ο πιο σημαντικός; Να ξεπέσει η μνήμη σε εκδήλωση τυπικής λατρείας του παρελθόντος, σε μια έκφραση φοβικής νοσταλγίας που θεριεύει όταν το παρόν είναι αφόρητο, όταν το μέλλον προβάλλει επίβουλο. Υπάρχουν φυσικά πολλοί τρόποι για να δει μια κοινότητα το συλλογικό της παρελθόν. Μια επέτειος, για λαούς και ανθρώπους υγιείς, δεν μπορεί ωστόσο να συνιστά ούτε αρχαιολογική σύλληψη (όπου το παρελθόν γίνεται μνημείο), αλλά ούτε να υφίσταται την αφαιρετική χρήση του συμβόλου. Δεν μπορεί να προσφέρεται για ιδεολογική χρήση του παρελθόντος ως ενός ιδεατού προτύπου που προσανατολίζει σε ένα μόνο μέρος της κληρονομιάς υποτιμώντας το σύγχρονο πολιτισμό. Το παρόν δεν μπορεί να επικαλείται την παράδοση απλώς για να γεφυρώσει το χάσμα του χρόνου, με τη μιμητική αναβίωση του παρελθόντος ή με την αναπαλαιωτική αποκάθαρση του συγχρονικού.[...]
Τι νόημα έχει λοιπόν μια επέτειος πίστης, περηφάνιας και αντίστασης σε μια εποχή διάλυσης, κατακερματισμού, απελπισίας; Μόνο ένα. Ως άρνηση κάθε νέου εκβιασμού. Ως εσωτερική πρώτιστα αποτίναξη του πονηρού ραγιά που γεννήθηκε ξανά εντός της έντεχνα καλυμμένης μέσα στην κατανάλωση ηθικής κατάρρευσης. Ο ραγιάς, ο μοιραίος άνθρωπος, που θα εμποδίζει πάντα την προκοπή μας όσο δεν βρίσκουμε το θάρρος και τη δύναμη να τον σκοτώσουμε μέσα στη συνείδησή μας, θα συνεχίσει να γιορτάζει τις επετείους που όρθωσαν όσοι δεν δέχτηκαν να ζήσουν σαν ραγιάδες. Υποκρισία; Ή νοσταλγία μιας δύναμης που δεν έχει πια; Στο μεταξύ η επέτειος χάνει το ζωογόνο νόημα της και ξεπέφτει όσο δεν αναλαμβάνουμε ως δική μας δυνατότητα το ήθος της Άρνησης. Ένα ήθος- προϋπόθεση της νέας σύνθεσης που θα γίνει δυνατή μόνο όταν εμφανιστεί μια νέα ηγετική τάξη. Μια τάξη δεμένη με την εθνική της παράδοση αλλά και με συναίσθηση μιας αποστολής που θα επεκτείνει αυτή την παράδοση στο μέλλον όχι ως αντιγραφή αλλά ως εφαλτήριο για νέα επιτεύγματα.[...]

19 Μαρτίου 2014

Ένα βιβλιοπωλείο... τσέπης με μεγάλη καρδιά!

 
Ο Χρήστος Γιανναράς στα εγκαίνια
Συνεργάτες του ΦΡΕΑΤΟΣ στα εγκαίνια. Από αριστερά: Βάκης Λοϊζίδης, Κώστας Λιννός, Ούρσουλα Φωσκόλου, ο διευθυντής Δημήτρης Αγγελής, Κώστας Χατζηαντωνίου, Γιάννης Κωβαίος και ο εκδότης Θόδωρος Παντούλας.
______________________
Φίλες και φίλοι, ο εκλεκτός φίλος και κατά νόμον εκδότης (και) του περιοδικού μας ΦΡΕΑΡ Θόδωρος Παντούλας εγκαινιάζει το μικροκαμωμένο αλλά εξόχως φιλικό και νοικοκυρεμένο βιβλιοπωλείο του στην καρδιά της Αθήνας:
Ακαδημίας & Μαυροκορδάτου 2
Εκεί θα πιούμε τον σαββατιάτικο καφέ οι συνεργάτες του ΦΡΕΑΤΟΣ, για να ευχηθούμε στον Θόδωρο τα "καλορίζικα"!
 

18 Μαρτίου 2014

Ένας μαθητής βιώνει τον αρχαίο λόγο...

Με χαρά και συγκίνηση έλαβα από τον άγνωστό μου μαθητή της Α' Λυκείου ΘΕΟΔΩΡΟ Α. ΣΠΗΛΙΩΤΗ, που φοιτά στο Μουσικό Σχολείο Σπάρτης το πιο κάτω σημείωμα. Αφορμή στάθηκε το άρθρο μου στο περιοδικό "ΦΡΕΑΡ" (απόσπασμα του οποίου έχω αναρτήσει και εδώ) με τίτλο «"Νεκρολογούντες" με... ολοζώντανο λόγο», σχετικά με τις συζητήσεις περί καταργήσεως της διδασκαλίας των Αρχαίων.
Ούτε λίγο ούτε πολύ, ο μαθητής αποστομώνει όλους εκείνους που επιμένουν να παρουσιάσουν σαν "νεκρή" την προδρομική μορφή της σημερινής γλώσσας μας:


 Η  Μουσική στην Ελλάδα: παρελθόν και παρόν
Η μουσική ως μορφή πνευματικής  και ψυχικής έκφρασης αναπτύχθηκε ήδη από τους πρώτους ανθρώπους  που έζησαν σε αυτόν τον τόπο. Ακόμα και στη μυθολογία παρουσιάζεται ο θεός Ερμής, ο αγγελιαφόρος του θεού Δία, ο οποίος, από την ηλικία περίπου των 4 ετών, κατασκεύασε την πρώτη λύρα, που έπειτα τη χάρισε στον θεό Απόλλωνα, τον θεό της μαντικής και της μουσικής. 
Αργότερα, η μουσική εξελίχθηκε σε πολλά στάδια. Το πρώτο στάδιο τοποθετείται στα αρχαία χρόνια, όταν οι άνθρωποι άρχισαν να τραγουδούν τα κατορθώματα σπουδαίων ηρώων, με τη συνοδεία της κιθάρας. Αυτοί ονομάστηκαν αοιδοί. Κάθε βασιλικό παλάτι είχε έναν αοιδό. Όμως, οι αοιδοί άρχισαν σιγά-σιγά να παρακμάζουν, με αποτέλεσμα να τους διαδεχτούν οι ραψωδοί. Οι ραψωδοί, οι οποίοι ανήκουν στο δεύτερο στάδιο, ήταν ποιητές που απήγγελλαν διάφορα έργα, τα ομηρικά. Όταν εξέλιπαν οι ραψωδοί, άρχισαν να πρωτοεμφανίζονται τα θέατρα, που έπαιξαν σπουδαίο ρόλο για τη μουσική και ανήκουν στο τρίτο στάδιο. Ένας από τους πιο γνωστούς ποιητές του θεάτρου ήταν ο Ευριπίδης. Ο Ευριπίδης υπήρξε  ένας από τους τρεις τραγικούς ποιητές -οι άλλοι δύο ήταν ο Αισχύλος και ο Σοφοκλής- που συνέθεσε 92 τραγωδίες, από τις οποίες οι 73 διασώθηκαν. Αρχικά, ο κορυφαίος αυτός λογοτέχνης εκμεταλλευόταν έναν μύθο και με συνδυασμό μουσικής - ποίησης τον μετέφερε στο κοινό.
Στη σημερινή εποχή, συνεχίζουμε να δοξάζουμε τους δικούς μας ήρωες. Κάθε χρόνο, για παράδειγμα, στη Σπάρτη διεξάγεται το «Σπάρταθλον», για να τιμήσουμε τους ήρωες που πολέμησαν στους Περσικούς πολέμους. Στο πλαίσιο αυτό, το Μουσικό Σχολείο Σπάρτης, με τις ελάχιστες πρόβες που πραγματοποίησε και με τα ολιγάριθμα μέλη της χορωδίας και της ορχήστρας, παρουσίασε τα αρχαία επιγράμματα του Σιμωνίδη του Κείου, που τα μελοποίησε η μόνιμη μουσικός του σχολείου Αναστασία Κόκκινου.
Βέβαια, το αποτέλεσμα της εκδήλωσης ήταν  συναρπαστικό και «καταιγιστικό», καθώς κέρδισε τις εντυπώσεις σπουδαίων ανθρώπων που παρευρίσκονταν εκεί.    Όμως, εμφανίστηκε και μία δεύτερη πρόκληση. Λίγες μέρες μετά την αξιόλογη εκδήλωση, ζήτησαν από το Μουσικό Σχολείο Σπάρτης να παρουσιάσει στο 40ό πανελλήνιο συνέδριο των φιλολόγων μερικούς στίχους από την «Άλκηστη» και την «Ελένη» του Ευριπίδη, που μελοποίησε για την περίσταση  η  προαναφερθείσα εκπαιδευτικός του σχολείου. Δυστυχώς, αποχώρησαν πάρα πολλά μέλη από τη χορωδία και την ορχήστρα, ενώ θα μπορούσαν να συμμετέχουν. Παρ’όλα αυτά, οι ελάχιστοι εθελοντές παρουσίασαν ένα ικανοποιητικό αποτέλεσμα στο συνέδριο, το οποίο το επαίνεσαν διακεκριμένοι φιλόλογοι.  
Βέβαια, όλη αυτή η περιπέτεια ήταν συναρπαστική. Μακάρι να καταλάβαιναν όλοι οι μαθητές τι σημαντικό ρόλο μπορούσαν να  διαδραματίσουν στο σπουδαίο συνέδριο.                          
Θεόδωρος Α. Σπηλιώτης, μαθητής της Α΄ Λυκείου, μέλος του συνόλου.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ "ΑΜΦΙΑΡΑΟΥ": Για τις ίδιες εκδηλώσεις και με την ίδια αφορμή αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του περιοδικού (και απόσπασμα στον ΑΜΦΙΑΡΑΟ)άρθρο της καθηγήτριας που επιμελήθηκε των μελοποιήσεων ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΣ ΚΟΚΚΙΝΟΥ. 

2 Μαρτίου 2014

"Προσωπεία" για την παράσταση του "ΑΜΦΙΑΡΑΟΥ"

 
Το Καρναβάλι από αύριο θα είναι ανάμνηση, αφήνοντας την παρακαταθήκη του για του χρόνου! Ευτυχώς, θα μας μείνει εν δράσει και η ομομήτρια –γεννημένη κι αυτή από τη διονυσιακή λατρεία– τέχνη, το Θέατρο.

Τα προσωπεία που βλέπετε είναι χειροτεχνήματα των μαθητών και μαθητριών της Θεατρικής Ομάδας του Γυμνασίου Αγίου Στεφάνου, που προετοιμάζεται να ανεβάσει αποσπάσματα της τραγωδίας μου «ΑΜΦΙΑΡΑΟΣ».
Εμψυχώτρια του όλου εγχειρήματος η εκλεκτή συνάδελφος του σχολείου αυτού και φίλη ΜΑΡΙΑ ΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ (καθήμενη σαν μοντέλο για την επίδειξη) και καλλιτεχνικός σύμβουλος η επίσης φίλη ΜΑΡΙΑ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΗ, εικαστικός και ενδυματολόγος με πολυετή θητεία στο θέατρο και στην τηλεόραση, που αφιλοκερδώς έρχεται από την άλλη άκρη της Αττικής, για να διδάξει τεχνικές στα παιδιά!

Και ιδού το επίτευγμα της τελευταίας της επίσκεψης! Μάσκες με το εκμαγείο του κάθε παιδιού σε γάζα και έπειτα σε γύψο, που κατασκεύασαν μόνα τους βοηθώντας το ένα το άλλο!
Ένα θερμό «ευχαριστώ» από εδώ στις δυο πολύτιμες φίλες και πολλά συγχαρητήρια στα παιδιά για τον ζήλο και την αξιοθαύμαστη δοτικότητα μεταξύ τους!
 
 

12 Φεβρουαρίου 2014

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ!!! Δύο Έλληνες -νικητές Διαγωνισμού- στην κορυφή του World Trade Center!

 
 
Η ΔΗΜΗΤΡΑ ΚΟΥΚΗ
και ο ΒΛΑΣΗΣ ΡΑΦΑΗΛΙΔΗΣ
είναι το ζευγάρι Ελλήνων, που ως 1οι νικητές στον Διεθνή Διαγωνισμό Φωτογραφίας του World Trade Center, του πρώτου από τους νέους Δίδυμους Πύργους της Νέας Υόρκης, ανέβηκαν χθες (22.00 ώρα Ελλάδος και με -6°C) στην κορυφή του -στον 102ο όροφο, δηλαδή στο υψηλότερο σημείο του Δυτικού Ημισφαιρίου! Το Κέντρο θα δοθεί στο κοινό σε περίπου 4 μήνες.
*

Η Δήμητρα έκανε την καταπληκτική λήψη, από ιδεώδη γωνία και σε τέλειο κάδρο! Και ο Βλάσης -που κατά απίστευτη σύμπτωση είχε χθες την ονομαστική του εορτή!- ανέλαβε την καλλιτεχνική επεξεργασία της φωτογραφίας! Η συμμετοχή δηλώθηκε με το όνομα του δεύτερου και, άρα, τυπικά η νίκη με 13.785 ψήφους μέσω διαδικτύου χρεώνεται στον Βλάση.
 
Οι νικητές είναι Πατρινοί, που τώρα διαμένουν στην Αθήνα, και είχαν την καλοσύνη να παραχωρήσουν αποκλειστικά στον ΑΜΦΙΑΡΑΟ την ΠΡΩΤΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΑΝΑΡΤΗΣΗ από τη χθεσινή υλοποίηση του επάθλου τους! Μαζί της η Δήμητρα είχε και την ελληνική σημαία, που της έδωσα, αλλά οι Αμερικανοί αρνήθηκαν επίμονα να την κρατάει, για λόγους εθνικού τους γοήτρου...
 
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΘΕΡΜΑ ΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΙΜΗ!

 

5 Φεβρουαρίου 2014

Ο Υβ Μπονφουά μιλάει στο "ΦΡΕΑΡ"!

 
[Ο Yves Bonnefoy (Τουρ, 1923), ο σημαντικότερος σύγχρονος Γάλλος ποιητής, δεν χρειάζεται συστάσεις στο ελληνικό κοινό• αρκεί ν’ ανατρέξει κανείς στον τόμο των Ποιημάτων στην εξαίσια μετάφραση των Μηνά Δημάκη και Χριστόφορου Λιοντάκη, να θυμηθεί τους Τάφους της Ραβέννας (πάλι σε μετάφραση Χρ. Λιοντάκη), τις μεταφράσεις του Δημήτρη Τ. Άναλι, του Κώστα Αντύπα και πιο πρόσφατα του Θανάση Χατζόπουλου.
Ποιητής, κριτικός και μεταφραστής, μελετητής της τέχνης και πανεπιστημιακός, φίλος δια βίου της Ελλάδας και φίλος μεταξύ άλλων των υπερρεαλιστών (με τους οποίους ήρθε σε ρήξη το 1947), πολυβραβευμένος και υποψήφιος εδώ και χρόνια για το βραβείο Νόμπελ, ο Μπονφουά δέχθηκε να μας παραχωρήσει την εκτενή συνέντευξη που ακολουθεί, επιβεβαιώνοντας την κατά κανόνα ορθή παρατήρηση ότι οι αληθινά σπουδαίοι άνθρωποι είναι συνήθως απλοί και προσηνείς στους τρόπους.]
 
Εάν κάποιος κάνει λόγο σήμερα για τη γαλλική ποίηση στην Ελλάδα, ένα είναι το όνομα που έρχεται στα χείλη όλων: Υβ Μπονφουά. Μπορείτε να μας μιλήσετε λίγο για την ποιητική σας αφετηρία, τις επιρροές και τα αναγνώσματά σας τότε; Να μας δώσετε, δηλαδή, το πορτραίτο του καλλιτέχνη Υβ Μπονφουά σε νεαρή ηλικία;
Ποιος ήμουν εγώ στο ξεκίνημά μου; Αρχικά ένας μεγάλος αδαής. Πήγαινα στο σχολείο, στο λύκειο, κι ανακάλυπτα ότι υπήρχαν φιλόσοφοι, καλλιτέχνες, ποιητές κυρίως, και το λίγο που έφθανε μέχρι τ’ αυτιά μου με συνέπαιρνε, καταλάβαινα καλά ότι ήταν μέσα σ’ εκείνους κι από εκείνους που η ανθρώπινη κατάσταση –ελάχιστα ελκυστική εκεί όπου βρισκόμουν κι εκείνα τα χρόνια–, μπορούσε να αποκτήσει νόημα, να φανερώσει τον πλούτο της. Αλλά εκείνος ο τόπος, εκείνη η στιγμή ήταν επίσης αυτό που με απέκοβε από εκείνα τα έργα. Βρισκόμουν σε μία μικρή πόλη, απολύτως ακόμα αποκοιμισμένη, ζούσα σ’ ένα εργατικό περιβάλλον στο περιθώριο των πολιτιστικών δρώμενων˙ ήταν η εποχή ακριβώς πριν τον πόλεμο, που κρατούσε την αναπνοή της μέσα στο προαίσθημα του ολέθρου. Έπειτα, ήρθαν τα χρόνια του πολέμου, όπου δεν μπορούσα να βρω παρά μόνο λίγα βιβλία, εκτός από κάποια των υπερρεαλιστών, που τα πουλούσαν σε χαμηλή τιμή στο βιβλιοπωλείο του σταθμού απ’ όπου έπαιρνα το τρένο κάθε βράδυ. Μετά από κάποιο διάστημα ήρθα στο Παρίσι, αλλά τα μουσεία ήταν κλειστά κι άλλωστε, αφέθηκα να παγιδευτώ στη σουρρεαλιστική περιπέτεια, με την αυθεντική της αίσθηση της ποίησης αλλά την πολύ περιορισμένη καλλιτεχνική της γνώση και τις δογματικές της κρίσεις, που αρνούνταν ακόμα και να κοιτάξουν τη ζωγραφική εκείνη που προοριζόμουν ν’ αγαπήσω τόσο δυνατά, όταν επιτέλους μπόρεσα να την ανακαλύψω στα πραγματικά έργα, με τη θαυμαστή τους ποικιλία. Και η οποία [σουρρεαλιστική περιπέτεια] καταργούσε τη μουσική. Ας σκεπάσει η νύχτα την ορχήστρα, έγραφε ο Μπρετόν. Δεν ήταν όμως απ’ αυτόν τον δρόμο που θα μπορούσα να έχω φθάσει σ’ εκείνο που τόσο πολύ λαχταρούσα τόσο πολύ να συναντήσω, δεν έχω αμφιβολία γι’ αυτό. [...]
 
[Μπορείτε να διαβάσετε όλη τη συνέντευξη στο 5ο μας τεύχος, που κυκλοφορεί στα βιβλιοπωλεία.]
 
 
ΟΛΑ ΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΟΥ ΤΕΥΧΟΥΣ
ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑ ΦΡΕΑΡ