27 Δεκεμβρίου 2010

Με το μελιχρόν φως του Παπαδιαμάντη...

Με αυτή την εικόνα, που αντανακλά το "μελιχρόν φως"
των κεριών του Παπαδιαμάντη,
σας στέλνω τις πιο ζεστές και φωτεινές ευχές
για τις Άγιες Ημέρες!
*
Και, καθώς ανατέλλει το 2011, έτος Παπαδιαμάντη,
δείτε τη δουλειά της καλής συναδέλφου και φίλης

23 Δεκεμβρίου 2010

Ο κοκκινολαίμης του Χριστού

Αντί για άλλη χριστουγεννιάτικη ιστορία, μεταφέρω ένα απόσπασμα από την "εκμυστήρευση" με τίτλο "Κοράλλι που πετάει" της φίλης Νατάσας Κεσμέτη:
*

[...] Αυτό έφερε τον πορτοκαλί πουπουλένιο μανδύα μπροστά στο πρόσωπό της κι άρχισε να κάνει κύκλους γύρω του φανερώνοντας όλες τις αποχρώσεις των κοραλλιών που το στόλιζαν. Ένα τόσο δα πουλάκι! Ίσως ένα ξεχωριστό είδος κοκκινολαίμη.
Δεν έδειξε ξαφνιασμένη. Μπορεί να το αναγνώρισε σαν μέρος της ρέμβης της ή σαν ένα ολόφωτο στοχασμό, έναν ζ ω ν τ α ν ό στοχασμό που πετούσε ολόγυρά της. Αλλά το κοραλλένιο πλάσμα δεν αρκέστηκε στο να την τριγυρίζει. Πλησίαζε όλο και πιό πολύ το πρόσωπό της. Της άγγιξε τα χείλη και αυτή δεν τραβήχτηκε καθόλου στο άγγιγμα του ράμφους του. Είχε κάποιο ψιχουλάκι στα χείλη της; Μπορούσε να ταΐζει τα πετεινά του ουρανού;
Η Ελένη Λαδιά και ο ρουμπινένιος κοκκινολαίμης έφερναν ένα μήνυμα. Αλλά για ποιον; Ίσως για μένα. Θα μάθω κάποτε το περιεχόμενό του; Θέλω πολύ. Δεν πρόλαβα να εκφράσω αυτή την ισχυρή επιθυμία και ξαφνικά ήρθε ένας φίλος. Πόσο έμοιαζε με παραμύθι! Όμως δεν ήταν. Απλά ο φίλος γνώριζε πολλά για τον Μεσαίωνα: 
"Τότε" μου είπε "έβλεπαν στον κοκκινολαίμη το Παιδίον, το Παιδί-Χριστός! Κι ακόμα έβλεπαν το Θείο Πάθος Του και είχανε μια σχετική ιστορία.
Λέγανε πως ο κοκκινολαίμης πέταξε ψηλά στο κεφάλι του Κυρίου και προσπαθούσε με το μικρό του ράμφος να βγάλει ένα ένα τα αγκάθια απ' το στεφάνι Του. Αλλά τ' αγκάθια ήτανε μεγάλα κι ο κοκκινολαίμης δεν ήταν παρά ένα μικρό πουλάκι. Τ' αγκάθια του τρυπήσανε το στήθος κι από τότε φοράει, ωσάν παράσημα της αγάπης και του πόνου του για τον Κύριο, το ρουμπινένιο περιλαίμιό του! 
Θυσία και ανανέωση της ύπαρξης, άνοιξη μες στο καταχείμωνο, υπηρεσία, προσφορά, είναι μόνο κάποιοι απ' τους συμβολισμούς.", είπε ο πολύμαθος φίλος μου.
Η καρδιά μου πόνεσε και χάρηκε [...]
(Από το natashazacharopoulou.blogspot.com, 20.12.10)
*
Ακούστε κι αυτό το χριστουγεννιάτικο τάλαντο από το Άγιο Όρος! 

21 Δεκεμβρίου 2010

"Κότινος" ευγνωμοσύνης στη μεγάλη Ελληνίδα!

Μας εγκατέλειψε η Ζακλίν ντε Ρομιγύ, σε μια στιγμή που την είχαμε ανάγκη όσο ποτέ. Που η καρδιά του Ελληνισμού χτυπάει όλο και πιο δυνατά, μα την ακούνε όλο και πιο λίγοι... Σας θυμίζω μια περικοπή από την επιστολή μου -που δε δημοσιεύτηκε ποτέ- στην "Καθημερινή" για το ντοκυμανταίρ του ΣΚΑΪ με τίτλο "1821, Η γέννηση ενός έθνους":

"Η δήθεν ανεπαίσθητη και ανώδυνη «έκπτωση» που επιχειρείται τώρα, με την αφαίρεση του όρου «κράτος», απλούστατα ανασταίνει πανηγυρικά τον Φαλμεράυερ και όλους τους ομοίους του, (...) αναδεικνύει σε παραχαράκτες της Ιστορίας όλους μας τους εκπαιδευτικούς, που διδάσκουμε ότι το «ομόγλωσσον» και η «εθνική συνείδηση» των Ελλήνων ανάγεται αιώνες πριν από το «Ελλήνων προμαχούντες Αθηναίοι» και το «ίτε, παίδες Ελλήνων» και, βέβαια, εξευτελίζει τις χιλιάδες σε όλο τον κόσμο θερμών φιλελλήνων –σαν τη Ζακλίν ντε Ρομιγύ– που αγωνιούν και αγωνίζονται πολύ πιο φιλότιμα από εμάς εδώ να περισώσουν την ιστορική αλήθεια και την αξιοπρέπειά μας, ιδίως τώρα που αναρίθμητοι μας θέλουν pigs! "
Τουλάχιστον, έφυγε πριν βγάλουμε στον αέρα τη σειρά και δει το οικοδόμημα που έχτιζε μια ζωή να το κατεδαφίζουμε με τα ίδια μας τα χέρια...

Ως ελάχιστο "κότινο" τιμής από τον ΑΜΦΙΑΡΑΟ, παραθέτω το κείμενο και το θέμα Έκθεσης που έδωσα στους μαθητές μου (της Γ' τάξης του Γυμνασίου Διονύσου "Φώτης Κόντογλου") τον περασμένο Ιούνιο:

*
  
Η μαγιά της Ευρώπης

ΜΑΙΡΗ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΙΔΟΥ

   Σε μια εποχή έντονων ανακατατάξεων η 96χρονη Ζακλίν ντε Ρομιγύ εξακολουθεί να είναι η πιο ζωηρή υπέρμαχος μιας υπόθεσης φαινομενικά χαμένης: της διατήρησης των ελληνικών γραμμάτων στα ευρωπαϊκά σχολεία. Η συγκυρία είναι δύσκολη. Πρώτον, τίθεται το ερώτημα πόσες πιθανότητες έχει η διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας να επιζήσει στον καιρό της «ψηφιακής επανάστασης» και διάδοσης του Διαδικτύου. Και, σαν να μην έφτανε αυτό, εδώ και μισό αιώνα σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες πλήττει τις κλασικές σπουδές μια ιδιαίτερα σοβαρή και επικίνδυνη κρίση. Εκδηλώθηκε αντίδραση στην ιδέα ότι τα αρχαία έργα ήταν ανέκαθεν ανώτερα. Υποστηρίχτηκε η άποψη ότι έχουμε «κατακλυστεί από τα ελληνικά!». Προκλήθηκαν έριδες, που θα μπορούσαν να συνοψιστούν στον τίτλο «Διαμάχη ανάμεσα στους Αρχαίους και στους Σύγχρονους». Σε αυτόν τον αγώνα η μεγάλη κυρία των ελληνικών γραμμάτων προχωρεί για άλλη μια φορά ένα βήμα μπροστά από την εποχή της. Προβλέπει ότι η κρίση θα είναι σύντομη. Και, προκειμένου να μην τρέφει κανείς καμία αμφιβολία ως προς αυτό, αφήνει μία ακόμη παρακαταθήκη στους επιγόνους της με το βιβλίο Μαθήματα Ελληνικών, το οποίο έγραψε το 2008 αμέσως μετά το Ρourquoi la Grece? (Γιατί η Ελλάδα;). Αυτή τη φορά απλώς χρειάστηκε τη συνεργασία της πρώην μαθήτριάς της, επίσης ελληνίστριας, Μονίκ Τρεντέ. «Μπορεί να χάνει την όρασή της η Ζακλίν ντε Ρομιγύ, αλλά δε χάνει το κουράγιο της για την υπεράσπιση του ελληνικού πολιτισμού», σχολίασε αναγνώστρια στο Ιnternet […]
   Πέρα από τη φαιδρή όψη των πραγμάτων, η συγγραφέας μάς θυμίζει ότι η εν λόγω διαμάχη δεν είχε τη δύναμη να ανακόψει τη διάδοση των ελληνικών, τα οποία συνέχισαν να διδάσκονται όλο και πιο έντονα όχι μόνο στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες αλλά και στο Νέο Κόσμο, ενώ ακόμη πολλά έργα της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας αντλούν την έμπνευσή τους από την Ελλάδα. Η Ελλάδα, ο μύθοι της, οι ήρωές της εξακολουθούν να είναι «στη μόδα»... Και αυτό δεν είναι διόλου παράξενο. Με βάση τη σύντομη ιστορική αναδρομή της Ρομιγύ σε αυτό το βιβλίο, στο σημείο που μπορεί να νομίσει κανείς ότι όλα τελειώνουν για την ελληνική γλώσσα, εκεί ακριβώς όλα αρχίζουν: «Συνέβη αυτό, όταν το Βυζάντιο, η μόνη ελπίδα που είχε απομείνει για να διατηρηθεί ζωντανή η ελληνική γλώσσα, έπεσε στα χέρια των Τούρκων. Αντί να πεθάνει η ελληνική γλώσσα μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Τούρκους, ήταν ακριβώς τότε που πολλοί Έλληνες της Κωνσταντινούπολης μετανάστευσαν στην Ευρώπη, εκδηλώθηκαν κάποιες προσπάθειες αναβίωσης των ελληνικών στη Φλωρεντία, άρχισε ο Έρασμος στο Ρότερνταμ να προτρέπει ολόκληρη την Ευρώπη να μάθει ελληνικά, ήρθε και η ανακάλυψη της τυπογραφίας το 1440 και συνέβαλε καθοριστικά όχι μόνο στη διάδοση των γραμμάτων και στην κυκλοφορία των γλωσσών αλλά και στην εξάπλωση της διδασκαλίας των ελληνικών (...). Και, αν νιώθουμε ότι μπαίνουμε σε ένα νέο Μεσαίωνα, αν οι μελετητές των αρχαίων γλωσσών, που αρχίζουν να σπανίζουν πλέον στα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, θυμίζουν αναπόφευκτα τους αντιγραφείς του 13ου αιώνα, που με το ζήλο τους κρατούσαν άσβεστη τη φλόγα στα κελιά των μοναστηριών, μπορούμε τουλάχιστον να ελπίζουμε, καθώς όλα οδεύουν πιο γρήγορα σήμερα από ό,τι στο παρελθόν, ότι η κρίση θα είναι σύντομη και θα παρέλθει γρήγορα» […]
   Παρ’ όλο που η ελληνική θεωρείται σήμερα νεκρή γλώσσα, μια πλειάδα λέξεων που κατασκευάζονται στη Δύση, για να προσδιορίσουν νέες πραγματικότητες, είναι ελληνικές -το τηλέφωνο, ο φιλοτελισμός, η ψυχανάλυση. Ακόμη και το όνομα Ευρώπη είναι ελληνικό. «Είτε μιλάμε για γλώσσα είτε για λογοτεχνία ή για τέχνη, η ελληνική κληρονομιά δεν είναι απλώς μια κληρονομιά κοινή σε όλους τους λαούς της Ευρώπης», καταλήγει η Ρομιγύ. «Είναι ο αρχικός πυρήνας, η “μαγιά” θα λέγαμε της Ευρώπης» […]
   «Είναι σίγουρο ότι οι Έλληνες και βίαιοι ήταν και πολέμους, ακόμα και εμφύλιους, έκαναν. Αυτά είναι τα γεγονότα. Αλλά υπάρχουν και τα κείμενα. Κι αυτά εκφράζουν ομόθυμα την άποψη ότι είναι φοβερό να ζει κανείς μέσα στη βία, ότι πρέπει να την ελαττώσουν και να τη σταματήσουν. Όλα τα αρχαία ελληνικά κείμενα που μας έχουν παραδοθεί καταδικάζουν τον πόλεμο με τέτοια δύναμη, που παραμένουν μέχρι σήμερα πρότυπα», είπε η αδιαφιλονίκητη μεγάλη κυρία των ελληνικών σπουδών σε παλαιότερη συνέντευξή της στο περιοδικό «Le Ρoint». Για αυτόν τον λόγο, έμαθε ελληνικά ο Λουκιανός από τα Σαμόσατα της Συρίας τον 2ο αιώνα μ. Χ. και έγινε τόσο διάσημος συγγραφέας, που ενέπνευσε τον Έρασμο στο Ρότερνταμ, τον 15ο αιώνα, ο οποίος βοηθάει τώρα με τη σειρά του τους νεαρούς απογόνους των Γαλατών χιλιόμετρα μακριά από την πατρίδα του να ανακαλύψουν την ελληνική γλώσσα. Κατά τη Ζακλίν ντε Ρομιγύ, η κρίση της εποχής μας αφορά στην πραγματικότητα την οργάνωση της εκπαίδευσης, διότι, κατά γενική ομολογία, τα ελληνικά απολαμβάνουν την εύνοια των περισσοτέρων μας.
ΤΟ ΒΗΜΑ της Κυριακής, 24-1-2010
*
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:
Αν από πολλούς η Ελληνική θεωρείται σήμερα μια «αδύνατη» ή ακόμη και «νεκρή» γλώσσα, τότε για ποιους λόγους νομίζετε ότι τη μαθαίνουν προαιρετικά χιλιάδες συνομήλικοί σας σε όλο τον κόσμο; Σε εσάς ως Ελληνόπουλα τι σκέψεις αλλά και τι «ευθύνες» γεννάει η τάση αυτή για το μέλλον της γλώσσας μας; 
*
Δείτε ΕΔΩ άπόσπασμα συνέντευξής της και βρείτε στο Youtube και τα υπόλοιπα

20 Δεκεμβρίου 2010

Ευχές νέου τύπου


Φέτος εύχομαι
να μην επιτρέψουμε
σε κανέναν να μας "κλέψει"
τις ΓΙΟΡΤΕΣ που αξίζουμε!
*
και κλείνουμε με "Χριστός Γεννάται"

1 Δεκεμβρίου 2010

Μέσω "Συμπληγάδων" η παρουσίαση του βιβλίου μου

Ο πολυβραβευμένος συγγραφέας και σκηνοθέτης Κώστας Ασημακόπουλος
και ο συγγραφέας και κριτικός Κώστας Χατζηαντωνίου 
ήταν χθες, 13 Δεκεμβρίου, οι ομιλητές στην παρουσίαση του βιβλίου διηγημάτων μου
"Προσοχή... έργα".  
Διάβασε η ηθοποιός Έλενα Μιχαήλ.
Τους ευχαριστώ θερμά για την προσφορά τους
όπως και τους φίλους και φίλες που κατόρθωσαν, παρά την έλλειψη συγκοινωνιακών μέσων, να παραστούν στη βραδιά και να με τιμήσουν!



26 Νοεμβρίου 2010

Ταρακούνησε η επιστολή!

Μοιράζομαι μαζί σας αυτή τη μοναδική σκηνή που έχω απαθανατίσει στην Επίδαυρο και μου έγινε μάθημα ζωής και ελληνικότητας!
Και τώρα, φαντασθείτε αυτό το ηρωικό κορίτσι, που ήρθε με την οικογένειά του από την Ισπανία, για να θαυμάσει το θέατρο, και ζήτησε απ' τον αδερφό της να την ανεβάσει ψηλά, για να βιώσει και την περίφημη ακουστική, φαντασθείτε λοιπόν να το πληροφορήσει κάποιος ότι οι σημερινοί Έλληνες ανήκουν σε άλλο Έθνος από τους δημιουργούς του Θεάτρου!  Το λένε οι καθηγητάδες τους, που προήδρευαν στο... Εθνικό Συμβούλιο Παιδείας, και οι τηλεοράσεις τους... Και το ψιθυρίζουν ήδη τα σχολικά βιβλία τους...
*
Φαντασθείτε, μάλιστα, να πέρασαν αυτοί οι Φιλέλληνες και από το χωριό της Παλαιάς Επιδαύρου -εκεί πιο πέρα- και να έμαθαν ότι στην πλατεία της η Α΄ Εθνοσυνέλευση ψήφισε το 1822 αυτό:
«Το ελληνικόν έθνος, το υπό την φρικώδη Οθωμανικήν δυναστείαν, μη δυνάμενον να φέρη τον βαρύτατον και απαραδειγμάτιστον ζυγόν της τυραννίας, και αποσείσαν αυτόν με μεγάλας θυσίας, κηρύττει σήμερον διά των νομίμων Παραστατών του, εις εθνικήν συνηγμένων Συνέλευσιν, ενώπιον Θεού και ανθρώπων, την πολιτικήν αυτού ύπαρξιν και ανεξαρτησίαν. Εν Επιδαύρω, την α΄ Ιανουαρίου, αωκβ΄, και Α΄ της Ανεξαρτησίας»

Πάντως η επιστολή μου στην "Καθημερινή" μπορεί να μη δημοσιεύτηκε ακόμη, αλλά έχει αναρτηθεί μέσω του ΑΜΦΙΑΡΑΟΥ σε δεκάδες ιστοσελίδων και ιστολογίων καθώς και σε εφημερίδες, π.χ. στην "Αργολική Ενημέρωση", όπως με πληροφόρησε φίλος από το Ναύπλιο. Είναι συγκινητική η απήχηση και ευχαριστώ όλους που αφήνουν σε διάφορους ιστοτόπους σχόλια ή μου τηλεφωνούν για συγχαρητήρια (βλ. Σχόλια).
Αρκεί να ιδρώσει κανένα αυτί και προς το παρόν
δεν το βλέπω...

23 Νοεμβρίου 2010

Τι άλλο πια; Ποιο 'Εθνος γεννήθηκε το 1821;

 


Οι μαθητές μου, που φέτος βρίσκονται στην Γ΄ Λυκείου, πριν από 3 χρόνια γνώρισαν από κοντά την ιστορική Βιβλιοθήκη της Ζαγοράς (3 πρώτες φωτογραφίες). Είδαν παλαιότυπα από έργα αρχαίων Ελλήνων, τυπωμένα προτού... γεννηθεί το Έθνος μας. Στην κάτω φωτογραφία, η επιγραφή στην οικία-μουσείο Κουντουριώτη της Ύδρας. Σε ποιου... Έθνους τη γλώσσα έγραφαν οι ήρωες του '21;
***
Διαβάστε την επιστολή που έστειλα σήμερα στην "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ" και, αν συμφωνείτε, μιμηθείτε με. Αρκετά ραγδαία δεν προωθείται η εθνική αποχαύνωση από Δραγώνες, Βερέμηδες κ.λπ.;
 

Αθήνα, 23-11-10

Ποιο Έθνος γεννήθηκε το 1821;

Κύριε διευθυντά,

Δε θα σταθώ στην αισθητική της ολοσέλιδης διαφήμισης για τη νέα σειρά του ΣΚΑΪ «Η επανάσταση αρχίζει» με τον σκοτωμένο Οθωμανό, που δημοσιεύει η «Κ». Θα σας ρωτήσω, όμως, τι σημαίνει ο υπότιτλος «1821, η γέννηση ενός Έθνους»; Την έδειξα στους μαθητές μου (Β΄ και Γ΄ τάξεων Γυμνασίου) και τους ρώτησα ποιο Έθνος γεννήθηκε το 1821. Επειδή πολλή «χολή» χύνεται μονίμως για τις ιστορικές γνώσεις των μαθητών μας περί εθνικών επετείων κ.λπ., ενημερώνω τον Όμιλο ΣΚΑΪ και Καθημερινής αλλά και τον «σύμβουλο» της τηλεοπτικής σειράς, καθηγητή κ. Βερέμη, τι απαντήσεις πήρα: «Το ’21 ξαναγεννήθηκε ο Ελληνισμός» (δηλαδή «αναγέννηση» και όχι «γέννηση»), «γεννήθηκε το κράτος μας μετά τη σκλαβιά 400 χρόνων» (το «κράτος», λοιπόν, όχι το «έθνος») και άλλες παρόμοιες, που θα έδιναν, άλλωστε, και μαθητές του Δημοτικού...
Τουλάχιστον, ο τόμος που κυκλοφόρησε φέτος από τον ίδιο σταθμό και υπό την επιμέλεια πάλι του κ. Βερέμη κινήθηκε οριακά μεν αλλά πιο ανεκτά από επιστημονική και πραγματιστική άποψη, αφού ο τίτλος του είναι «1821, η γέννηση ενός έθνους-κράτους». Η δήθεν ανεπαίσθητη και ανώδυνη «έκπτωση» που επιχειρείται τώρα, με την αφαίρεση του όρου «κράτος», απλούστατα ανασταίνει πανηγυρικά τον Φαλμεράυερ και όλους τους ομοίους του, αφήνει εκδικητικά ανεξίτηλο το άρωμα της κυρίας που πρόσφατα για τέτοιους λόγους παραιτήθηκε από το Υπουργείο (τέως Εθνικής) Παιδείας, αναδεικνύει σε παραχαράκτες της Ιστορίας όλους μας τους εκπαιδευτικούς, που διδάσκουμε ότι το «ομόγλωσσον» και η «εθνική συνείδηση» των Ελλήνων ανάγεται αιώνες πριν από το «Ελλήνων προμαχούντες Αθηναίοι» και το «ίτε, παίδες Ελλήνων» και, βέβαια, εξευτελίζει τις χιλιάδες σε όλο τον κόσμο θερμών φιλελλήνων –σαν τη Ζακλίν ντε Ρομιγύ– που αγωνιούν και αγωνίζονται πολύ πιο φιλότιμα από εμάς εδώ να περισώσουν την ιστορική αλήθεια και την αξιοπρέπειά μας, ιδίως τώρα που αναρίθμητοι μας θέλουν pigs!
Το τραγελαφικό, μάλιστα, είναι ότι στο ίδιο με την πιο πάνω καταχώριση φύλλο (23.11.10) η «Κ» καμαρώνει –και δικαίως– με πρωτοσέλιδη αναγγελία και εκτεταμένο εσωτερικό ρεπορτάζ για το πρωτότυπο άγαλμα της Αθηνάς από το Αρέτσο, που μας δάνεισαν για ένα μήνα οι Ιταλοί και που «χυτεύθηκε σε ελληνικό εργαστήριο» τον 3ο π. Χ. αιώνα! Άραγε, αυτό το εργαστήριο ανήκε σε άλλο Έθνος από αυτό που «γεννήθηκε το 1821»; Τότε ο Μακρυγιάννης ήταν παρανοϊκός, όταν φώναζε στους στρατιώτες του, που διαπραγματεύονταν να πουλήσουν σε ξένους τα δύο αρχαία αγάλματα, «γι’ αυτά πολεμήσαμε»!
                                                                                                                         Σας ευχαριστώ

ΓΙΑΝΝΗΣ Β. ΚΩΒΑΙΟΣ

***
Από την Εκπαιδευτική Τηλεόραση το βίντεο του Θούριου

15 Νοεμβρίου 2010

Ήττα: Αγνώστου πατρός

"Ο λαός μίλησε!"
*
Κάτι ήξερε ο Τζων Κέννεντυ: "Η Νίκη έχει πολλούς πατεράδες. Η Ήττα είναι μονίμως ορφανή...". Με λιγότερο από το 40% του ελληνικού λαού να έχει ρίξει έγκυρο ψηφοδέλτιο στις χθεσινές κάλπες, όλοι βγήκαν να θριαμβολογούν και πάλι! Άλλοι να τελούν ανοήτως μνημόσυνο στο Μνημόνιο -με τον... Τροϊκό Πόλεμο στο φόρτε του από σήμερα, που βρίσκεται εδώ η τρόικα!- άλλοι να δηλώνουν υπερήφανοι που ο λαός στήριξε την... αυτοεξόντωσή του, άλλοι να πανηγυρίζουν γιατί τους δόθηκε η συγκατάθεση να ανοίξουν πλέον διάπλατες τις πόρτες στον αφελληνισμό μας εκκολάπτοντας ταυτόχρονα και το "αυγό του φιδιού" στο οποίο επένδυσαν εκλογικά, άλλοι να ερμηνεύουν τις τοπικιστικές και προσωπικές εμμονές και υστερίες σαν "αλλαγή σελίδας στην Ιστορία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης" κ.ο.κ.
*
Επειδή, όμως, η επέτειος του Πολυτεχνείου έφτασε, ας μιλήσουμε και για αυθεντικές Νίκες! Στο εξαίρετο ηλεκτρονικό περιοδικό "24 γράμματα" του συναδέλφου Γιώργου Δαμιανού, θα βρείτε ένα πλούσιο αφιέρωμα. Σας θυμίζω, επίσης, την περυσινή δουλειά μου στη σχολική μας εορτή, αναρτημένη στην ιστοσελίδα της Δ)νσης Δευτ)θμιας Εκπ)σης Ανατολικής Αττικής.

8 Νοεμβρίου 2010

Αυτά είναι από τ' Άγραφα!





Αυτές οι εικόνες της μοναδικής φύσης είναι χθεσινές, από τα πανέμορφα Άγραφα και από την πλατεία των Κορυσχάδων!
Με έναν υπέροχο ήλιο, με τα κρυστάλλινα νερά του Αγραφιώτη και με κατοίκους ξωμάχους, που -σαν θαύμα ακούγεται- νιώθουν πάντα πατριώτες!
*
Η σημερινή ανάρτηση αφιερώνεται στη φίλη που κάναμε εκεί πάνω, την κυρά Μαρία. Ακούστε: Που "μεγάλωσε" τα 9 αδέρφια της στη Γρανίτσα, παντρεύτηκε στα 17 και φρόντισε 10 αδέρφια του άντρα της, γέννησε μόνη στα κατσάβραχα 10 παιδιά, έχει παντρέψει τα κορίτσια της και έχει 10 εγγόνια!
Διατηρεί ένα φτωχό καφενεδάκι για τους περαστικούς στη Βαρβαριάδα, κοντά στο χωριό Μάραθος, γενέτειρα του Κατσαντώνη.
*
Κράτα, Ελληνίδα μάνα! Οι αστοί και οι βολεμένοι σε ευχαριστούμε για ό,τι συμβολίζεις. Οι πολιτικοί, βέβαια, ούτε καν χθες -ημέρα εκλογών- σε θυμήθηκαν... 

27 Οκτωβρίου 2010

Στην Επέτειο, γιατί δεν εκτελείτε 100 συνταξιούχους; Με fast track...


Αυτοί οι γέροντες, στον Άγιο Πέτρο Κυνουρίας, έζησαν στο πετσί τους όλη τη φρίκη του πολέμου και βρέθηκαν στην καρδιά της Εθνικής Αντίστασης. Κι αυτές οι γερόντισσες μεγάλωσαν στην ιταλική Ρόδο και "επέστρεψαν" μετά τον Πόλεμο στη μητέρα Ελλάδα... 
*
Γι' αυτό, πρώτον, είναι θλιβερή -δύο μέρες πριν από την επέτειο του ΟΧΙ- η "έκθεση" του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, με την οποία υποδεικνύει κατάργηση ή περικοπή σε... σπατάλες, όπως τα ΚΑΠΗ, ο Κοινωνικός Τουρισμός ακόμα και η μεταφορά των μαθητών από τα χωριά στα σχολεία τους!
Κυρίως όμως, είναι ξεδιάντροπη, αφού διατυπώνεται από τον μεγαλοπαράγοντα της οικονομικής καθίζησης της χώρας, τον μόνο που γνώριζε άριστα και τόσο έγκαιρα πόσο ήταν το έλλειμμα και αν παραποιούνταν τα στοιχεία! Αλλά πώς να νιώσει ποτέ αυτός, που οι (επίσημες) απολαβές του ισοδυναμούν με ακριβώς 100 χαμηλοσυνταξιούχων, δηλαδή των νοικοκυριών ενός ολόκληρου χωριού, την ανάγκη της συντροφιάς και της ψυχαγωγίας στην τρίτη ηλικία, αφού έχει εξασφαλίσει και τα τρισέγγονά του! Και γιατί να στηθεί ώρες στην ουρά και να εξευτελίζεται για ένα κουπόνι φτηνού τουρισμού σε ένα δωμάτιο-κλουβί κάποιου νησιού; Όσο για τη μεταφορά των μαθητών: Στον Πειραιά είναι μεγαλωμένος ο κύριος και ούτε στους εφιάλτες του δεν έχει φανταστεί με πόσων ωρών ποδαρόδρομο πήγαιναν στο σχολείο οι συνομήλικοί του αλλά και πώς μεγαλώνει -ακόμη και σήμερα- ένα παιδί του χωριού...
(Φυσικά, το πιο πάνω ποσόν αφορά μόνο το μισθό του. Το ετήσιο εισόδημά του είναι δεκαπλάσιο! Το 2008 είχε δηλώσει 4.051.949,01 ευρώ. Δηλαδή, εισόδημα 1000 συνταξιούχων!)
*
Αλλά, κύριε Προβόπουλε, αντί να κόψετε το ΚΑΠΗ των ηλικιωμένων, γιατί ενόψει της επετείου δεν εκτελείτε συμβολικά, π.χ. στην Καισαριανή ή στο Δίστομο, τους 100 γέροντες που απειλούν το μισθό σας; Πώς γίνεται αναπαράσταση της ανατίναξης στο Κούγκι ή της ναυμαχίας στη Ναύπακτο; Με διαδικασία fast track! Μπορεί, μάλιστα, να συγκινηθεί και κανένας άλλος τραπεζίτης και να αναλάβει τη... χορηγία του "σώου" της εκτέλεσης, από τα δισεκατομμύρια που τους χορήγησαν οι ίδιοι αυτοί οι συνταξιούχοι!
*
Υ.Γ. Τουλάχιστον, αυτή την Εθνική Εορτή θα την τιμήσει ο Ελληνισμός χωρίς ένα σημαίνον ως προχθές στέλεχος του Υπουργείου (Εθνικής κάποτε) Παιδείας! Απέδωσε επιτέλους το "ΑΕΡΑ"! Κάτι είναι κι αυτό...

21 Οκτωβρίου 2010

Μαραθώνας-Πίνδος: Το πρώτο και το στερνό ΟΧΙ!

Κλασικός Μαραθώνιος την Κυριακή 30 Οκτωβρίου για τα 2500 χρόνια του πρώτου ΟΧΙ. Εθνική Εορτή την Πέμπτη 28 Οκτωβρίου για τα 70 χρόνια του νεότερου ΟΧΙ.
Εδώ το θέμα της Έκθεσης που έδωσα αυτές τις μέρες στην τάξη μου (Γ΄ Γυμνασίου) επ' ευκαιρία των δύο επετείων. Το κείμενο είναι απόσπασμα από ανάρτηση του φίλου και συναδέλφου Παύλου Φουρνογεράκη, το οποίο είχε μελετηθεί στο σπίτι, πριν δοθεί το θέμα και γραφτεί η Έκθεση:
* 
Η σημασία της Νίκης στο Μαραθώνα
Του Παύλου Φουρνογεράκη
*
   Η  νίκη στο Μαραθώνα ήταν θρίαμβος για την Αθήνα, την Ελλάδα και την Ευρώπη. Ο Ασιάτης εισβολέας δεν είχε ίσως έρθει για να προσαρτήσει την Ελλάδα, αλλά για να την τιμωρήσει. Του ήταν αρκετό αν οι υπόλοιποι Έλληνες έβλεπαν το γεγονός με φόβο και σεβασμό. Επιπλέον, ήρθε και για να αποκαταστήσει τον Ιππία, το γιο του Πεισίστρατου, μετά από είκοσι χρόνια εξορίας. Οι Αθηναίοι θα καταδικάζονταν να υποκύψουν στο ζυγό ενός δικού τους τυράννου. Από αυτή τη μοίρα γλύτωσαν με την αξία τους στο πεδίο του Μαραθώνα.  
   Η κύρια συνέπεια ήταν η επίδραση που είχε στο πνεύμα των Αθηναίων. Το τεράστιο κύρος που απέκτησε η Αθήνα  από τη νίκη που κέρδισε μόνη της απέναντι στο στρατό του Μεγάλου Βασιλιά τής έδωσε νέα αυτόπεποίθηση και φιλοδοξίες. Η Ιστορία σφράγισε με τρόπο θαυμαστό τη δημοκρατία της. Κατάλαβε ότι  μπορούσε να πιστεύει στο θεσμό της και μπορούσε να σηκώσει το κεφάλι ψηλά και να θαυματουργήσει. Ο Ηρόδοτος παρατηρεί χαρακτηριστικά: «Έφθασαν λοιπόν σε μεγάλη ακμή αι Αθήναι. Και φαίνεται όχι από ένα και μόνο παράδειγμα, παρά γενικά, ότι η ελευθερία είναι σπουδαίο πράγμα, αφού και οι Αθηναίοι, όσο είχαν τυράννους, δεν ήταν καλύτεροι στα πολεμικά από κανέναν απ΄ αυτούς που κατοικούσαν γύρω τους, ενώ, όταν γλύτωσαν από τους τυράννους, έγιναν οι πρώτοι και οι καλύτεροι. Με άλλα λόγια, όσο ήταν σκλαβωμένοι, προσποιούνταν ότι είναι δειλοί, με την ιδέα ότι δούλευαν για τον αφέντη. Όταν όμως απέκτησαν την ελευθερία τους, μόνος του ο καθένας είχε το ζήλο να κάνει για τον εαυτό του ό,τι μπορεί» (Ε,78).
   Οι Έλληνες στη συνέχεια μπόρεσαν να αναχαιτίσουν την επεκτατική πολιτική των Περσών, που επανήλθαν ύστερα από μία δεκαετία, με σκοπό να υποδουλώσουν περιοχή και να επεκταθούν στην Ευρώπη. Σημειώθηκαν τότε απ’ τους Έλληνες τα μεγάλα κατορθώματα στις Θερμοπύλες, στη Σαλαμίνα, στις Πλαταιές… Οι αξίες της αθηναϊκής δημοκρατίας περιγράφτηκαν με τρόπο διαυγή στα  λογοτεχνικά έργα,  θεμελίωσαν τον ευρωπαϊκό πολιτισμό κι έφτασαν με μεγάλη ευρύτητα ως την εποχή μας. Η ωραία φράση για τους Μαραθω-νομάχους, που η παράδοση αποδίδει στο Σιμωνίδη «λλήνων προμαχοντες θηναοι Μαραθνι / χρυσοφόρων Μήδων στόρεσαν δύναμιν», δείχνει τη σωστή αντίληψη που επικρατούσε, ότι δηλαδή η νίκη δεν είχε μόνο τοπική σημασία, αλλά είχε κερδηθεί για ολόκληρο το έθνος.
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΕΙΜΕΝΟΥ:
Οι Αθηναίοι και οι Πλαταιείς, πριν από ακριβώς 2500 χρόνια, φώναξαν στο Μαραθώνα το πρώτο δυνατό ΟΧΙ των Ελλήνων σε ξένο επιδρομέα.
Αν επρόκειτο την άλλη Τετάρτη, στη σχολική εορτή μας για την Επέτειο του νεότερου ΟΧΙ   προς τους Ιταλούς και έπειτα τους Γερμανούς, να εκφωνήσεις τον «πανηγυρικό λόγο», α) πώς θα συνέδεες τις δύο επετείους και β) τι μήνυμα θα έστελνες στους σημερινούς Έλληνες –και κυρίως τους νέους– για δικά τους ΟΧΙ;
Επάνω: Μνημείο της Εθνικής Αντίστασης στη Βοιωτία. Αριστερά: Του σύγχρονου Ιερού Λόχου στην Ερμούπολη. Δεξιά: Το μέλλον μας στην πλατεία των Καλαβρύτων.
*
Η Φωτεινή Δάρρα στην Αγία Ειρήνη της Πόλης: Με το Λύχνο του άστρου. Ο Μάνος Κατράκης στην Πορεία προς το Μέτωπο και στο Προφητικόν.

13 Οκτωβρίου 2010

Επιτέλους, ένα πανανθρώπινο Έπος!

Επιτέλους, η Ανθρωπότητα ενωμένη
παρακολουθεί και πανηγυρίζει
για το Έπος της Χιλής!
Ο απεγκλωβισμός των 33 μεταλλωρύχων
μάς ξανάκανε Ανθρώπους!
Και οι "μέσα" (έως σήμερα)
και οι "έξω" που συνέδραμαν
με οποιονδήποτε τρόπο
έδωσαν ανεπανάληπτα μαθήματα!
Οι Florencio Avalos, Mario Sepulveda, Juan Illanes, Carlos Mamani, Jimmy Sanchez, Osman Araya, Jose Ojeda, Claudio Yanez, Mario Gomez, Alex Vega, Jorge Galleguillos, Edison Pena, Carlos Barrios, Victor Zamora, Victor Segovia, Daniel Herrera, Omar Reygadas, Esteban Rojas, Pablo Rojas, Dario Segovia, Yonni Barrios, Samuel Avalos, Carlos Bugueno, Jose Henriquez, Renan Avalos, Claudio Acuna, Franklin Lobos, Richard Villarroel, Juan Aguilar, Raul Bustos, Pedro Cortez, Ariel Ticona, Luis Urzua είναι πάλι ανάμεσά μας! Ενώνουμε όλοι -από κάθε θρησκεία- τα δικά μας "Δόξα Σοι", που γονάτισαν και ανέπεμψαν κάποιοι από αυτούς βγαίνοντας από την κάψουλα...
Τους ευγνωμονούμε!
*

10 Οκτωβρίου 2010

Το φετινό Νομπέλ στον "συντηρητικό επαναστάτη"

Στον Μάριο Βάργκας Λιόσα, λοιπόν, επάξια το Νομπέλ Λογοτεχνίας 2010.
ΤΑ ΝΕΑ της Παρασκευής 8.10.10 έδωσαν πρωτοσέλιδα την είδηση με τον τίτλο: "Το Νομπέλ Λογοτεχνίας στον συντηρητικό... επαναστάτη". Και μόνα τα αποσιωπητικά έδειχναν το παράδοξον του πράγματος, δοσμένο σε λογοπαίγνιο. 
Θα μου επιτραπεί, ωστόσο, να παραθέσω το πιο κάτω δοκίμιό μου, δημοσιευμένο πριν 3 μόλις μήνες στο νέο περιοδικό ΗΝΙΟΧΕΙΝ.
Η "αντίφαση" του χαρακτηρισμού δε θα μοιάζει καθόλου έτσι... 


Η επανάσταση της «ανθρωποπρέπειας»
του Γιάννη Β. Κωβαίου
Συντηρώ το μυαλό μου ακοίμητο,
λαγαρό, ανήλεο.[…]Άλλο αργαστήρι
να κάνω το σκοτάδι φως δεν έχω.
ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ
   Σε καιρούς «αντιπνευματικούς» και σε εποχές με κατακλυσμιαία τη διάδοση του διαδικτύου, εκδίδονται –με χαρτί και με μελάνι– νέα περιοδικά διανόησης και λόγου! Ο πνευματικός άνθρωπος αντιστέκεται εν έτει 2010 μ.Χ. και μάχεται –ακόμη ή ξανά;– να υποτάξει τον «φυσικό άνθρωπο», σαν εκείνον τον Παπαδιαμάντη στη νεαρή του ηλικία… Συντηρεί δυνάμεις και «επαναστατεί» στο εύκολο, στο πρόχειρο, στο ευτελές, στο ανεύθυνο. Φαίνεται ότι ο Κυριάκος Πλησής δε λάθευε, όταν όριζε τον πνευματικό άνθρωπο ως «ένα αντιφατικό φαινόμενο: ταυτόχρονα συντηρητικό και επαναστάτη».
   Ήδη ο Καζαντζάκης δήλωνε καταστατικά στην «Ασκητική» του ότι «συντηρεί το μυαλό του». Η επανάσταση του Κρητικού εκκολαπτόταν στο «αργαστήρι» που συντηρούσε. Και τι συντηρεί συνήθως κανείς εκεί μέσα, για να κηρύξει μια πνευματική, ηθική, πολιτιστική επανάσταση; Τι συντηρούσαν, για παράδειγμα, ο Ηράκλειτος, ο Αρχίλοχος, ο Αίσωπος, ο Σωκράτης, ο Ευριπίδης, ο Μάρκος Αυρήλιος, ο Πτωχοπρόδρομος, η Υπατία, ο Πλήθων, ο Ανώνυμος Έλλην, ο Ρήγας, ο Σικελιανός, ο Ελύτης, ο Καστοριάδης;
   Τη γλώσσα, πρώτα-πρώτα. Μπορεί κάποιος να ανατρέψει κατεστημένα, έχοντας προηγουμένως ανατρέψει το ισχύον γλωσσικό οικοδόμημα; Ποιος θα αφουγκραστεί και ποιος θα ακολουθήσει; Πώς θα μυηθεί ο ενδιαφερόμενος και πώς θα αναπαραγάγει; Οι «διανοούμενοι» διανοούνται. Δηλαδή, εργάζονται «ἐν νῷ». Με «έννοιες». Η απόλυτη συντήρηση, έστω αφετηριακά, έστω κι αν επίκεινται –και πώς αλλιώς;– δραματικές ζυμώσεις στο «αργαστήρι», ρηξικέλευθες αναθεωρήσεις εννοιών, ήπιες ή επώδυνες αναψηλαφήσεις ιδεολογημάτων που είχαν στηριχτεί σε στερεότυπους όρους, εισήγηση νεολογισμών, λεξιπλασία. Μη λησμονούμε ότι την κάθετη αντίθεση στην κατάργηση του πολυτονικού προέταξαν ακριβώς ο «παγκόσμιος» νομπελίστας ποιητής μας και ο «οικουμενικός» φιλόσοφός μας, τους οποίους μνημονεύσαμε πιο πάνω. Αντίθεση, ισχυρότερη και από ορισμένων ακαδημαϊκών –συμβεβλημένων με το Δημόσιον και με τα πάντα. Αλλά και ο Σολωμός ελευθερία και γλώσσα έχει μόνες έγνοιες, τη γλώσσα του λαού. Εκτός από τον περίφημο «Διάλογο για τη γλώσσα», γράφει στον Τερτσέτη: «Χαίρομαι να παίρνονται για ξεκίνημα τα δημοτικά τραγούδια, θα ’θελα όμως όποιος μεταχειρίζεται την κλέφτικη γλώσσα να τη μεταχειρίζεται στην ουσία της κι όχι στη μορφή της».
   Μαζί με το γλωσσικό γενετικό υλικό, κουβαλούν οι στοχαστές, οι ποιητές, οι εικαστικοί, οι μουσουργοί και το ενγένει ύφος και χρώμα του πολιτισμού τους. Θα ήταν και (αδι)ανόητο να κλασαυχενίζονται ότι καθένας τους αποτελεί τον… γενάρχη μιας «νέας», από παρθενογένεση, πολιτιστικής κοσμογονίας, όταν πίσω τους έλκουν μακραίωνη κληρονομιά. Όσο «πρωτοπόρος» κι αν δηλώνει ή πασχίζει να φανεί ο Κινέζος δημιουργός ή όσο μακριά κι αν βρεθεί από την πατρώα γη και κουλτούρα, θα καλλιεργεί σ’ ένα έδαφος αταβισμού, όπως και ο απόγονος των Ίνκας και ο Ρώσος και ο Καταλανός. Ακόμη και η αυτοκρατορία του Χόλιγουντ νιώθει κατά καιρούς να «νοθεύεται» το βιομηχανικό υποπροϊόν της από πινελιές (αλλότριων) πολιτισμών.
   Μα και υγιείς αξίες δε θα χρειαστεί να περισώσει ο πνευματικός άνθρωπος, ιδίως αυτές που κινδυνεύουν, αυτές που παραχαράσσονται ή αυτές που έχουν ήδη σπρωχτεί στο περιθώριο από μηχανισμούς δήθεν νεωτερικότητας και ανανέωσης, γιατί δε βόλευαν; Τι παραγγέλνει και πάλι ο Καζαντζάκης; «Το πρώτο σου χρέος, εχτελώντας τη θητεία σου στη ράτσα, είναι να νιώσεις μέσα σου όλους τους προγόνους. Το δεύτερο, να φωτίσεις την ορμή τους και να συνεχίσεις το έργο τους. Το τρίτο σου χρέος, να παραδώσεις στο γιο τη μεγάλη εντολή να σε ξεπεράσει». Θα ερανιστεί, λοιπόν, κάποιες σταθερές του κοινωνικοπολιτισμικού του γίγνεσθαι και θα τις «αναθερμάνει», θα τις «επιδιορθώσει» ή θα τις «φρεσκάρει» –θα τις επικαιροποιήσει, κατά το σήμερα λεγόμενον.
   Εξ επαγγέλματος, επομένως, συντηρητικός ο διανοούμενος όσο και ο συντηρητής έργων τέχνης, θα εγκύψει και στη σοφία του λαού του. Λόγια και λαϊκή. Θα φωτοσυνθέσει με το έργο του ιδέες δημιουργών που τον ενέπνευσαν, που τον αγγίζουν πάντα και που, ενδεχομένως, «ενέχονται» στην ενασχόλησή του με το πνευματικό άθλημα. Θα ανασύρει, όμως, και από το σεντούκι σκέψεις απεσταγμένες, έθη, δοξασίες, παραμύθια, ευχές και κατάρες. Θα τα χνωτίσει και θα τα γυαλίσει, για να κρατήσουν ή να ξαναβρούν τη λάμψη τους, αφού αρκετά από αυτά τα αισθάνεται έρμα αναγκαίο για τον δικό του πλου.
   Θα αναδιφήσει, τέλος, την αδογμάτιστη, ενίοτε και την «πειραγμένη», Ιστορία –ακόμη και τη Μυθολογία– του τόπου του, ώστε να προσποριστεί υλικό, να διαχειριστεί κοινούς παρονομαστές με το κοινό στο οποίο απευθύνεται –κωπηλατώντας μες στο συλλογικό ασυνείδητο και αναδεύοντας κυτταρικές μνήμες πολλών γενεών–, να υψώσει ιστορικά πρόσωπα, τόπους και γεγονότα σε σύμβολα. Όσο λειτουργούν οι «Θερμοπύλες», η «Ιθάκη» και ο «Αντώνιος» για το κοινό του Καβάφη ή η «πριγκίπισσα της Ελίσσα, η διωγμένη από τη Φούτα», για το κοινό του Λεοπόλντ Σεγκόρ από τη Σενεγάλη άλλο τόσο το πετυχαίνει και ο (συγκεκριμένος του Εγγονόπουλου) «Μπολιβάρ» από την άλλη άκρη του κόσμου, αφού «είναι ωραίος σαν Έλληνας» και, όταν μιλάει, «τρίζουν τα εικονίσματα στην Καστοριά»... Εννοείται ότι πλείστες τέτοιες αναφορές βρίσκουν ακολούθως –ακριβώς μέσω του πνευματικού βαπτίσματός τους– απήχηση και σε παγκόσμια και διαχρονική κλίμακα, αλλά αυτό θα το χρεώσουμε πιο κάτω στον «επαναστάτη» μας.
   Ωστόσο, πνευματικό δημιουργό που απλώς συντηρεί, γιατί να τον πούμε «δημιουργό» και γιατί να τον πούμε «πνευματικό»; Αν δεν το προχωρήσει όλο αυτό που παρέλαβε πιο πέρα και, έστω κατά την κρίση του, πιο εποικοδομητικά, τότε τι δημιουργεί, τι τίκτει, τι απόγονο αφήνει, ώστε να του παραδώσει την εντολή; Και προς τι ο επιθετικός προσδιορισμός, αν συντηρεί όπως ο κρεοπώλης τα προϊόντα του ή ο φιλοτελιστής τη συλλογή του; Ας τον ονομάσουμε «ταμία», «αρχειοφύλακα» ή «σκευοφύλακα», ίσως «θησαυροφύλακα» αν το αξίζει, αλλά το «πνευματικός δημιουργός» θα συνιστά αντιποίηση ρόλου. 
   Πρόκειται για αδήριτα και κατ’ εξοχήν «αντιφατικό φαινόμενο», όπως τον προσδιόριζε ο Πλησής, γιατί συνυφασμένο με το «υπήνεμο» έργο του συντηρητή ανακύπτει και το «μένος» του επαναστάτη! Το «μένος» προέρχεται κατά το λεξικό από «ευρείας διαδόσεως ρίζα men- (σκέπτομαι), που αφορά σε πνευματικές δραστηριότητες». Ομόρριζές του η μνήμη, το μανθάνω, ο μάντις και, φυσικά, η μανία. Θυμόμαστε ότι στο «αργαστήρι» του ο αρχικά εργοδότης (και τελικά… εργάτης) του Ζορμπά συντηρεί το πνέμα του «ακοίμητο, λαγαρό και ανήλεο»; Μένος δεν αποπνέει το ανήλεο; Μανία δε σημαίνει η «ιερή μεγάλη τρέλα» που επικαλείται ο Σικελιανός, για να «χυθεί από τον Όλυμπο ή από τα Τάρταρα» και να τον κυριέψει;
   Ο περί ου ο λόγος γρηγορεί! Ξαγρυπνά σε επάλξεις και πιέζει και την ομήγυρη να αφυπνίζεται. Οι Στοχασμοί του Σολωμού, δηλαδή οι οδηγίες προς τον εαυτό του για τη σύνθεση των «Ελεύθερων Πολιορκημένων», αποτελούν μανιφέστο βαθύτατης πνευματικότητας και, κάλλιστα, παγκόσμιου βεληνεκούς. Δηλαδή, ύψιστης ετοιμότητας παντού και πάντοτε! Τα «Γράμματα», φερ’ ειπείν, του Ρίλκε όχι απλώς ωχριούν, αλλά δεν τίθενται καν προς σύγκριση.   Καθώς φρουρεί, διαβλέπει κιόλας. Δίχως διορατικότητα δε φυλάγονται μετερίζια. Ο κοντόφθαλμος δε θα μπορέσει καν να αμυνθεί, πόσο μάλλον να εκκινήσει ποτέ την επανάσταση. Κι αν το κάνει, θα την οδηγήσει σε αδιέξοδο –είτε στη γραφικότητα της αποκοτιάς είτε στην τύφλωση και τη βαρβαρότητα της αδαημοσύνης. Έτσι οδήγησαν στη λαιμητόμο την Ιωάννα Ρολλάν, την αυθεντική διανοούμενη της Γαλλικής Επανάστασης, όλα εκείνα τα σαπρόφυτα που επικράτησαν στο τέλος, έτσι έκλεισαν το στόμα του Μαρά και τόσων άλλων σκεπτόμενων αγωνιστών.
   Προφανώς, ούτε συμβιβάζεται ο αληθινός λόγιος. Αποτάσσεται τον «σατανά», είτε κερασφόρο, είτε ρασοφόρο, είτε από τους «Άλλους», είτε από τους «συντρόφους». Και δεν εξαργυρώνει τον διανοητικό του αγώνα με θεσούλες, με βραβεύσεις, με οβολούς, με την ίδια τη ζωή του, αν απαιτηθεί. Ελάχιστοι γνωρίζουν, ας πούμε, πως ο μυθοπλάστης Αίσωπος απέδειξε, όσο λίγοι ανά τους αιώνες, την τόλμη και την παρρησία της απροσκύνητης διανόησης, κατηγορώντας τους ιερείς των Δελφών ως θεομπαίχτες, που πλουτίζουν απ’ την αφέλεια του κοσμάκη, για να βρει από τη μήνη τους φριχτό θάνατο. Αντίθετα, οι πάντες τιμούν αδικαιολόγητα τον Γαλιλαίο για το «κι όμως, κινείται», που απλώς θρυλείται ότι ψιθύρισε βγαίνοντας από την Ιερά Εξέταση. Ενώπιόν της, όμως, απαρνήθηκε την απαράμιλλη επιστημοσύνη του, για να σώσει το σαρκίο του… Ο επαναστάτης δε συναλλάσσεται, δεν τακτοποιείται, δεν καταντάει ακόμη και φερέφωνο. Ο Έσρα Πάουντ, υποθέτω, θα προσδοκούσε μια δεύτερη ζωή, για να απαθανατιστεί ίσως και σαν το άλογο της «Γκερνίκα» ή σαν χαμόκλαρο στο χαντάκι όπου πέταξαν το κουφάρι του Λόρκα, παρά να αφήσει τέτοια σπιλωμένη υστεροφημία.
Ο ασυμβίβαστος, μάλιστα, βοηθά και τους εκ φύσεως ψοφοδεείς και εκείνους τους κατ’ έθος «ουδέτερους», να ανακτήσουν ίχνη αξιοπρέπειας (ας επιτραπεί και σε μας η λεξιπλασία, αλλά «ανθρωποπρέπειας» θα ήταν πιο πλήρες). Τουλάχιστον, να έχουν μέτρο σύγκρισης, για να μη στρουθοκαμηλίζουν σαν τους Αθηναίους, που ξεφορτώθηκαν τον Σωκράτη σε καιρό δημοκρατίας και μετά από Σικελικές πανωλεθρίες και μετά από Τριάκοντα. Συντρέχει, όμως, και τους ίδιους τους εξουσιαστές! Ο Όμηρος κιόλας (με το στόμα του Θερσίτη), ο Δημοσθένης, ο Κικέρων, ο Λούθηρος, ο Τζορντάνο Μπρούνο, ο Ρήγας, ο Γκάντι, ο Μαρξ, η Λούξεμπουργκ, ο Λούθερ Κινγκ, ο Χάινριχ Μπελ, ο Όργουελ, ο Σολζενίτσιν, ο Δαλάι Λάμα, ναι και ο Πτωχοπρόδρομος (!), είτε γιατί διεγείρουν στον όποιο ισχυρό το φόβο μαζικής αφύπνισης είτε γιατί τον οδηγούν να αφουγκραστεί απευθείας –θέλοντας και μη– τα εμπνευσμένα μηνύματα και τα επιχειρήματά τους, του προσφέρουν «υπηρεσίες». Εξηγεί ο Φ. Κ. Βώρος: «Ο κριτικός στοχαστής διώκει την πλάνη, κατανοεί όμως και συγχωρεί και… αγαπάει τον πλανώμενο». Τόσο τον αδαή απ’ τον όχλο όσο –εξ αντανακλάσεως έστω– και τον ίδιο τον βιαστή του όχλου. Τι «κερδίζει», λοιπόν, αυτός ο δεύτερος; Δύο ξεκάθαρες επιλογές: Ή τη βλακώδη, να γίνει αυταρχικότερος, οπότε θα πέσει και η τελευταία μάσκα του και μαζί ο ίδιος. Ή την έξυπνη, να αποκομίσει σοφία από τον αγωνιστή και να βελτιώσει, επιτέλους, τον βίο και την πολιτεία του, επ’ ωφελεία όλων. Το είχε συνειδητοποιήσει και το εξομολογούνταν –αντιστρόφως αυτός, σαν την πράξη επαλήθευσης– ο Βάτσλαβ Χάβελ, όταν έπαψε να είναι συγγραφέας και μπροστάρης στην ανατροπή του κομμουνιστικού καθεστώτος και ανέλαβε Πρόεδρος της Τσεχίας: «Η εξουσία διαφθείρει».
   Πέρα, πάντως, από αυτές τις «ηρωικές» εκφάνσεις του ανατρεπτικού ρόλου του, ο έντιμος πνευματικός δημιουργός –ήτοι ο «παιδαγωγός» του κοινού του και όχι ο μεταπράτης, ο εξώνητος, ούτε ο οιηματίας που «πουλάει πόζα»– μην ξεχάσουμε ότι αποβαίνει, ούτως ή άλλως, δημιουργός. Παράγει κουλτούρα. Ανοίγει δρόμους στις τεχνοτροπίες και στις τεχνικές της Μούσας την οποία θεραπεύει. Ασκεί γόνιμη κριτική στο παρελθόν, ώστε να φωτίσει πιο ουσιαστικά το παρόν και το μέλλον. Ανανεώνει, όπως προείπαμε και όπου απαιτείται, έννοιες, ιδέες, αξίες, προσωπικά και συλλογικά πρότυπα. Διδάσκει και νέες (ή αρχέγονες λησμονημένες!) ανάγκες για τον άνθρωπο, που έχει βαλτώσει μέσα σε άπειρες ψευδοανάγκες που του επέβαλαν. Οικοδομεί και «γέφυρες» με άλλους λαούς και πολιτισμούς μισώντας τη μισαλλοδοξία, πολεμώντας τον πόλεμο, προσδοκίες που πάψαμε προ πολλού να στηρίζουμε στην πολιτική, στη διπλωματία ή –φευ– στις εκκλησίες, στον αθλητισμό, ακόμη και σε αρκετούς «δούρειους ίππους» των ημερών μας, θέλω να πω σε ορισμένες «μη κυβερνητικές», λεγόμενες, οργανώσεις…
   *
   Τούτο, λοιπόν, το «αντιφατικό φαινόμενο» ευτυχώς ενδημεί ακόμη ανάμεσά μας. Από τον Αρχίλοχο, που τραγούδησε ότι έγινε ρίψασπις σε κατακτητικό πόλεμο του νησιού του, ως τον Σαμ Χάμιλ, τον ποιητή και εκδότη από τις Ηνωμένες Πολιτείες (!) που συγκέντρωσε τα 7500 αντιπολεμικά ποιήματα κατά την έναρξη του πολέμου στο Ιράκ, και ως τους κρατούμενους ποιητές του Γκουαντάναμο. Το πρόβλεπε, άλλωστε, και ο Εντγκάρ Μορέν: «Ο άνθρωπος του 21ου αιώνα θα εξεγερθεί ενάντια στην πεζότητα του σύγχρονου κόσμου. Και θα ανακαλύψει ότι ακόμη και η πολιτική έχει ανάγκη από ποίηση». Συντήρηση δυνάμεων, επομένως, για να συντηρούμε και την επανάσταση της «ανθρωποπρέπειας»! Με τα «επαναστατικά» μοντέλα ipod και τις «επαναστατικές» λύσεις για τη φαλάκρα, που μας επιτίθενται από παντού, άλλο «αργαστήρι» να παράγουμε επανάσταση έχουμε πια;
περιοδ. ΗΝΙΟΧΕΙΝ, τχ. 1, Ιούνιος 2010
. 


5 Οκτωβρίου 2010

Δείτε το "Pet Shop"

Χθες, Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης,
παγκόσμια ημέρα των ζώων.

Από τις τρυφερές και διδακτικές
στιγμές των ταινιών μικρού μήκους
του Μιχαήλ-Γαβριήλ Ζενέλη.
Χαρείτε το!
Διότι, σήμερα, παγκόσμια ημέρα των εκπαιδευτικών.

26 Σεπτεμβρίου 2010

Επέστρεψε δυναμικά η "ΕΥΘΥΝΗ"!

 Με χαρά και συγκίνηση υποδεχόμαστε τη ΝΕΑ ΕΥΘΥΝΗ
στην πνευματική ζωή της Ελλάδας!
Θυμίζω στους αναγνώστες του ΑΜΦΙΑΡΑΟΥ ότι τον περασμένο Δεκέμβριο αναγγείλαμε το τέλος της έκδοσης του ιστορικού περιοδικού "Ελευθερίας και Γλώσσας" ΕΥΘΥΝΗ μετά από 49 χρόνια.
Και μέσα σε 9 μήνες, το θαύμα! Επανεκδόθηκε ως διμηνιαία -με νέα εμφάνιση και διπλάσια ύλη- από τη νεότερη γενιά των συνεργατών της.
Εκδότης ο Γιώργος Γκέλμπεσης, διευθυντής σύνταξης ο Δημήτρης Αγγελής, φιλολογική επιμέλεια
από τον Γιάννη Β. Κωβαίο.
*

*
28 Σεπτεμβρίου:
Δυναμικό το ξεκίνημα!*
Στο Χώρο Τέχνης 24, στο Κολωνάκι, έγιναν απόψε, 28 Σεπτεμβρίου 2010, τα εγκαίνια της έκθεσης ζωγραφικής του Αλέκου Κυραρίνη «Άγγελος και δράκος».
Είναι τα σχέδια που φιλοτέχνησε ο ζωγράφος, ειδικά για να κοσμήσουν τα πρώτα τεύχη της Νέας Ευθύνης, της οποίας έγινε παράλληλα και η επίσημη παρουσίαση με την προσέλευση πλήθους φίλων από το χώρο των Γραμμάτων, της Επιστήμης και των Τεχνών!
*





Η ευχή όλων ήταν
"καλοτάξιδη η Νέα Ευθύνη"!
 
Μια εικόνα από τη ζεστή βραδιά

Προσλαλιά από τον δ)ντή της "ΝΕΑΣ ΕΥΘΥΝΗΣ",
ποιητή Δημήτρη Αγγελή