13 Νοεμβρίου 2011

Ιστορία + Έθνος = Γλώσσα

Κυκλοφορεί μέσα στην εβδομάδα το 8ο τεύχος της ΝΕΑΣ ΕΥΘΥΝΗΣ, με ένα πλούσιο και βαρυσήμαντο αφιέρωμα "ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΕΘΝΟΣ" και άλλη ποικίλη ύλη.
Από τη στήλη μου "ΕΥΓΛΩΤΤΑ" προδημοσιεύω ένα απόσπασμα του άρθρου μου Ιστορία + Έθνος = Γλώσσα:


  Όταν εν έτει 1907 ο «υπονωμοτάρχης» εκείνος της Ματαράγκας, νομού Καρδίτσης, στον επίλογο της Αστυνομικής Διαταγής που είχε εκδώσει ζητούσε συγγνώμη για τα ενδεχόμενα γλωσσικά σφάλματά του, δεν μπορούσε να φανταστεί πόσοι συμπατριώτες μας, έναν αιώνα αργότερα, όχι μόνο δε θα αισθάνονταν άβολα, αλλά θα επιδείκνυαν και σαν «στάση» την αγραμματοσύνη τους! Έγραφε: «Νὰ μὲ σινχορῖτε ἂν ἔκανα κάπιο σιντακτικὸ λάθος καθότι τελίοσα καὶ ἐγὼ τὴν τρίτη τοῦ Δημοτικοῦ σχολίου διότι δὲν μὲ ἔστιλε ὁ πατέρας μου ἀπὸ τὸ χωρίον στὶv Λάρισσαν γιὰ νὰ μάθο περισότερα γράματα. Σὰν γκαραγκούνις ποὺ εἶμε καὶ ἐγὼ καταλαβένετε ἅπαντες τὰς γραφάς μου τὰς πίας θέλετε δὲν θέλετε θὰ τὰς τιρίσετε ἀνιπερθέτος».
[...] Το ήθος που αναβλύζει από αυτό το δείγμα «απελέκητης γραφής» είναι το αξιοτίμητο και όχι, βέβαια, η ορθογραφία και η σύνταξη. Το ήθος απορρέει από βιώματα και αμφίδρομα οδηγεί σε νέα, δηλαδή αγώνες και δοκιμασίες –στα πεδία των μαχών ή στα πεδία της βιοπάλης και της δημιουργίας αδιάφορο. Και οι αγώνες κάθε λογής, δηλαδή οι σκέψεις, οι πράξεις και οι συνέπειες αυτών μνημειώνουν την πορεία του κάθε ανθρώπου και του κάθε λαού. Είναι η Ιστορία του. Το Έθνος και η Ιστορία του αθροίζονται, συναιρούνται ή, πάντως, συναντιούνται στη Γλώσσα. Μέσα από αυτήν εκφράζεται το ήθος και ύφος του Έθνους, με άλλα λόγια μέσα από αυτήν «γράφεται» η Ιστορία του, όχι μόνο ως πληροφόρηση για γεγονότα, αλλά ως απαύγασμα μορφωμένων ή όχι ψυχών, όπως έδειξε ο Σεφέρης (αναφερόμενος στην αντίστοιχη περίπτωση του Μακρυγιάννη).
[...] Γι’ αυτό, άλλωστε, και όλη αυτή η νεοταξική, αλλοδαπής αλλά και ημεδαπής προέλευσης, πανστρατιά τα τελευταία χρόνια αποδύεται σε λυσσαλέο αγώνα υπονόμευσης και ευτελισμού της γλώσσας μας, ιδίως στις συνειδήσεις και στα πληκτρολόγια των νέων μας. Επωφελούμενη από τη γενικότερη ψυχολογία της ευκολίας, που καλλιεργούν οι περισσότεροι φορείς κουλτούρας στη νέα γενιά, υποδεικνύει σαν κατάρα αυτό που θαύμαζε ο φιλέλληνας Jacques Lacarrière, ότι «στην Ελληνική υπάρχει ένας ίλιγγος λέξεων». Έτσι, προωθεί τα αγγλικά, τα greeklish, τις κομμένες λέξεις, τις εικόνες στη θέση του λόγου και λοιπές παραμορφώσεις της γλώσσας και της γραφής μας σαν… αντίδοτα στον «ίλιγγο».[...]

Δεν υπάρχουν σχόλια: